ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး စိန္ေခၚမႈမ်ား
ေနာက္ဆုံး ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ မဲရလဒ္ေတြအရ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ NLD ပါတီက အစုိးရဖဲြ႔ႏုိင္မယ့္အထိ မဲအျပတ္အသတ္ အႏုိင္ရရွိေန ပါတယ္။ NLD အေနနဲ႔ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ၾသဇာလႊမ္းမုိးေနတဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ ဆက္ဆံရမယ့္ကိစၥအပါအ၀င္ ရင္ဆုိင္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြ ဘာေတြ ရွိေန ပါသလဲ။ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔အညီ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔ကို သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း စနစ္တက် တာ၀န္လႊဲေျပာင္း ေပးႏုိင္ေအာင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ကို ညြန္ၾကားထားတဲ့အေၾကာင္း ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က VOA ကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
ကိုယ္ဝန္ရွိလို႔ ဗိုက္ပူလာတာကို မွန္ထဲမွာ ေငးၾကည္႔ရင္း၊ မိဘျဖစ္လာေတာ႔မယ္ဆိုၿပီး ဂုဏ္ယူေနသူေတြဟာ စိတ္လႈပ္ရွားခဲ႔ၾကရပါတယ္။ တျခား အေဖ၊ အေမေတြ လိုပဲ၊ ကေလးေလးတစ္ေယာက္ကို ေလာကထဲေခၚ ေဆာင္ လာရမယ္ဆိုတဲ႔ စိတ္က အရမ္းကို ျပင္းျပခဲ႔ၾက ရပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ ဒါက သာမန္ကိုယ္ဝန္တစ္ခုေတာ႔ ဘယ္ေတာ႔ မွျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ Kayden Coleman ဆိုသူက ဆယ္စုႏွစ္တစ္စု နီးပါး ေယာက်ာ္းတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ေနထိုင္လာခဲ႔ရလို႔ပါ။
သူဟာ လိင္ေျပာင္းလဲခဲ႔သူတစ္ဦးပါ ဆိုၿပီး သူ႔သူငယ္ခ်င္း ေတြ နဲ႔ သူ႔မိသားစုကို ေျပာျပခဲ႔ရံုသာမက၊ testosterone လို႔ေခၚတဲ႔ ေဝးေစွ႔ကထြက္တဲ႔ ေယာက်ာ္းေဟာ္မုန္းေတြကိုလည္း ငါးႏွစ္ေလာက္ ထိုးခဲ႔သူပါ။ မုတ္ဆိတ္ေမႊး၊ ပါသိုင္းေမႊးေတြလဲ ေပါက္ လာခဲ႔ၿပီး၊ ရင္သားႏွစ္ခုလံုးကိုလည္း ျဖတ္ထုတ္ခဲ႔သူပါ။
ဒါေပမဲ႔ သဘာဝတရားႀကီးက ကေသာင္းကနင္း အေျခအေနတစ္ရပ္ကို ျဖစ္ေပၚလာေစခဲ႔ပါတယ္။ ေယာက်ာ္း ေဟာ္မုန္းေတြ ထိုးလာတာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာၾကာခဲ႔ေပမဲ႔ Kayden ဟာ ကိုယ္ဝန္ရလာခဲ႔ ပါတယ္။
ခုေတာ႔ သူနဲ႔ သူ႔အမ်ိဳးသား Elijah တို႔ဟာ ၁ႏွစ္နဲ႔ ၁၀လ အရြယ္ရွိတဲ႔ Azaelia (သမီးမိန္းကေလး) ၅ႏွစ္ အရြယ္ ေရာက္တဲ႔အခ်ိန္က်ရင္ Kayden ရဲ႕ သာမန္မဟုတ္တဲ႔ မိသားစုအေၾကာင္း အားလံုးကို ေျပာျပဖို႔ အစီအစဥ္ဆြဲ ေနပါတယ္။
Kayden ရဲ႕ ဗိုက္က တျဖည္းျဖည္းပူလာေတာ႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းမလုပ္လို႔ ဗိုက္ပူေနတာ မဟုတ္ေတာ႔ပဲ ကေလးျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို စသိလိုက္ရတဲ႔အခ်ိန္ အံ႔အားသင္႔သြားပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္ ကိုယ္ဝန္ရလိမ္႔မယ္လို႔ ဘယ္တုန္းကမွ မေတြးခဲ႔မိဘူး။ ေယာက်ာ္းေဟာ္မုန္းေတြ ေၾကာင္႔ ဒီလိုမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္လိမ္႔မယ္လို႔လည္း မထင္တာ။ တကယ္႔ကို အံ႔အားသင္႔စရာပါပဲ။” လို႔ Kayden က ျပံဳးၿဖီးၿပီးေတာ႔ ေျပာခဲ႔ပါတယ္။
သုတ္ေလးနည္းနည္းက သူ႔လိုလူအတြက္ ကိုယ္ဝန္မရ ႏုိင္ဘူးဆိုတဲ႔ အေတြးက မွားယြင္းခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။
( Skyler )
#သစ္ထူးလြင္(ဗဟုသုတႏွင့္ထူးဆန္းေထြလာ)
#knowledge.thithtoolwin.com
Ref: Mirror
By ေက်ာ္စြာမိုး | November 14, 2015
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ဦးတင္ေအး (ဓာတ္ပံု – ေဂ်ပိုင္/ဧရာဝတီ)
၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠဌအျဖစ္ ဦးတင္ေအး စတင္တာ၀န္ယူခ်ိန္ မွာ အမ်ားစုက သူ႕အေပၚ အယံုအၾကည္ မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ တပ္မေတာ္မွာ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရာထူးအထိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သလို အာဏာရပါတီရဲ႕ အမတ္တဦးလည္း ျဖစ္ခဲ့ၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႕ နီးကပ္တဲ့ဆက္ဆံေရးရွိခဲ့တာမို႕ ဦးတင္ေအးဟာ သူရဲ႕ တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ဘက္လိုက္မႈေတြ မလြဲမေသြရွိလိမ့္မယ္လို႕ ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုက တထစ္ခ် ယူဆခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ျပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြေန႕ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႕ ၿပီးဆံုးခဲ့ၿပီး ေနရာတခ်ိဳ႕မွာပဲ မသန္႕ရွင္းမႈေတြရွိခဲ့ျပီး မဲေရတြက္မႈအရလည္း ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိက အတိုက္အခံပါတီက အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရတာကို တရားဝင္အတည္ျပဳေပးႏိုင္တာမို႕ ဒီအသက္ ၇၀ အရြယ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းႀကီးဟာ သူ႕အေပၚေ၀ဖန္မႈေတြက မွားယြင္း ေၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္ခဲ့ၿပီလို႕ ဆိုရပါမယ္။
၂၅ ႏွစ္တာကာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ားယံုၾကည္လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပခဲ့ရာမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတာ့ အနည္းငယ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ မဲစာရင္း အမွားအယြင္းေတြ၊ လူေတြေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ မဲစာရင္းထဲမွာ မပါ၀င္ခဲ့မႈေတြ၊ တပ္နယ္အတြင္း မဲရံုေတြကို ၀င္ေရာက္ခြင့္မျပဳခဲ့တာေတြနဲ႕ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိခဲ့တဲ့ ႀကိဳတင္မဲေပးမႈျဖစ္စဥ္ေတြအေပၚ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြနဲ႕ မီဒီယာေတြက ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေန႕မွာ ဆိုးဆိုးရြားရြား မဲမသမာမႈေတြ၊ အတင္းအၾကပ္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ မရွိခဲ့ဘဲ မဲရလဒ္ေတြအရလည္း လက္ရွိအာဏာရပါတီဟာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာ အမ်ားစုကို လက္လႊတ္ခဲ့ရတာကို ေၾကညာႏိုင္တာမို႕ ဒါဟာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႕ ဘက္မလိုက္ပဲ ေတာ္ေတာ္ေလး လြတ္လပ္မႈရွိရွိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္းကိုလည္း သက္ေသျပလုိက္တာျဖစ္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြနဲ႕ မီဒီယာေတြက ဦးတင္ေအးအေနနဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တရားမွ်တတဲ့ ဒိုင္လူႀကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ပါ့မလားလို႕ သံသယရွိခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါဟာလည္း ဦးတင္ေအးက သူနဲ႕ တပ္မေတာ္အၾကား၊ သူနဲ႕ သူ႕ရဲ႕ပါတီေဟာင္းတို႕အၾကား ခိုင္မာတဲ့ ဆက္ဆံေရးရွိေၾကာင္းကို လူသိရွင္ၾကား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုဖူးခဲ့တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ႏုိ၀င္ဘာ ၈ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ေတြ ထင္ထင္ရွားရွား ထြက္ေပၚလာခ်ိန္မွာေတာ့ အကုန္လံုး အံ့ၾသကုန္ၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အေနနဲ႕ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေနာက္သမၼတ သစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ဖို႕အတြက္ လံုေလာက္တဲ့အမတ္ေနရာ အေရအတြက္ကို အႏိုင္ရရွိသြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႕က NLD ရဲ႕ ေအာင္ျမင္ မႈကို အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၿပီး NLD ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဂုဏ္ျပဳစကားေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။
တိုင္းရင္းသားေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႕ အဖြဲ႕အစည္းေတြအၾကား အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ အဓိကျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ လက္ရွိသမၼတနဲ႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တို႕ ဟာ ဒီျဖစ္စဥ္မွာ အေရးအပါဆံုးသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲေန႕မွာ အေျပာင္းအလဲအတြက္ မဲေပးခဲ့တဲ့ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျပည္သူေတြ ေမွ်ာ္လင့္ ေနတာကလည္း ဒါပဲျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိအာဏာ ဆုပ္ကိုင္ထားသူေတြရဲ႕ အာဏာရွင္ပံုစံ က်င့္သံုးမႈ ေတြ ေနာက္ထပ္ထြက္ေပၚမလာေစဖို႕ သူတို႕ေတြ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵေတြကို ထင္ဟပ္မႈရွိခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဘက္မလိုက္ပဲ က်င္းပေပးခဲ့တဲ့ ဦးတင္ေအးကို ဒီေနရာမွာ အသိအမွတ္ျပဳရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္တဲ့ အနာဂတ္ႏိုင္ငံေတာ္ဆီကို အတူတကြ ေလွ်ာက္လွမ္းသြားႏိုင္ဖို႕ တံတားတစင္းကို သူ ထိုးေပးႏိုင္ခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၾကားေနဝါဒသာ က်င့္သုံးသင့္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုထားသည္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ဦးေဆာင္ အႏိုင္ရခဲ့သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ အခ်က္အခ်ာက်စြာ တည္ရွိေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအား တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ အေမရိကန္ တို႔ က ဩဇာလႊမ္းမိုးရန္ အ႐ူးအမူး ၾကိဳးစားေနမႈ ကို ျပန္လည္ေနရာခ်ေနရသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကဲ့သို႔ ေအာင္ျမင္သည့္ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ အနည္းငယ္မွ်သာ ရွိပါသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲမက်င္းပမီ လ အနည္းငယ္ အလိုတြင္ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င္ဖ်င့္ႏွင့္ အိႏၵိယ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနရိန္ျဒာမိုဒီက ဖိတ္ေခၚ ေတြ႔ ဆံုခဲ့သည္။ အနာဂတ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အာဏာရႏိုင္သည္ဟု သူတို႔ ယူဆခဲ့ၾက၍ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေနအိမ္သို႔ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမား ၂ ႀကိမ္ လာေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။
ယခုလာမည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အစိုးရတခုဖြဲ႔စည္းေရးႏွင့္ ရာစုႏွစ္၀က္ၾကာ စစ္တပ္၏ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ကို ေလွ်ာ့ခ် ရန္ ျပင္ဆင္ထားရာ တုန္႔ျပန္မႈမ်ားကို သတိႀကီးစြာျဖင့္ ခ်ိန္ညွိလုပ္ေဆာင္သြားရန္ လိုအပ္သည္ဟု ေလ့လာ ဆန္းစစ္သူမ်ား က ေျပာၾကသည္။
အစိုးရအသစ္က မည္သည့္ အသြင္သ႑န္ရွိမည္ကို မည္သူမွ် မသိၾကပါ။ အေျခခံဥပေဒက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ မျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးထားသည္။ သူ၏ သားမ်ားက ႏိုင္ငံျခားသားျဖစ္ေနၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္က အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးတြင္ ဗီတို အာဏာ ကိုင္စြဲထားသလို အေရးပါသည့္ ျပည္ထဲေရး၊ ကာကြယ္ေရး ႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ကဲ့သို႔ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားကို ဆက္လက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ စုစုေပါင္း၏ ၄ ပံု ၁ပံု ကို ေရြးေကာက္ခံ မဟုတ္သည့္ စစ္ဘက္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားက ရယူထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဘက္မလိုက္ ၀ါဒကို ဆက္လက္ကိုင္စြဲသြားမည္ ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ၿဗိတိန္မွ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ နီးကပ္၍ ေကာင္းမြန္ေသာ ဆက္ဆံေရး ရွိေသာ္လည္း အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား စသည့္ အိမ္နီးခ်င္းမ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားမည္ မဟုတ္ဟု သူက ေျပာခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတခုတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၂ ႏိုင္ငံ၏ နီးကပ္ေသာဆက္သြယ္မႈကို အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သလို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အေရးပါမႈကုိ ေရာင္ျပန္ဟပ္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။
ယခု အပတ္အတြင္း ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ အာေဘာ္ Global Times သတင္းစာ က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကာလရွည္ၾကာစြာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈ မျဖတ္ေတာက္ရန္ ႏွင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ ခိုင္မာေသာ ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ျခင္းကို သတိေပးခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ပါက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးေသာ ဆက္ဆံေရးမွ ရရွိႏိုင္မည့္ ဗ်ဴဟာေျမာက္ေနရာႏွင့္ အရင္းအျမစ္မ်ား ဆံုး႐ံႈးသြားသည္ကို ျမင္ေတြ႔ရလိမ့္မည္ဟု ဆိုသည္။
၁၉၉၀ ႏွင့္ ၂၀၀၀ ႏွစ္မ်ားအတြင္းတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ေရွာင္ဖယ္ ထားၾကခ်ိန္ တြင္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ကုန္သြယ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ေရအား လွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းမ်ား၊ ေၾကးနီ သတၱဳတြင္းမ်ား၊ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းမ်ားတည္ေဆာင္ရန္ သေဘာတူလက္မွတ္ ေရးထိုးမႈ မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ေဒသ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုး ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ အထူးစီးပြားေရး ဇုန္တခု တည္ေဆာက္ရန္ အစီအစဥ္၏ တစိတ္တပိုင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ စီးပြားေရးဇုန္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ ကန္ထ႐ိုက္ရရွိရန္ အတြက္ အဆိုျပဳေလွ်ာက္ထားရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိရန္ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား က ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသည္။ အဆိုပါ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အစိုးရက ခ်မွတ္ ဖြယ္ရွိေနသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရး နက္႐ိႈင္းမႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံေနရသည္ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားက ထင္ျမင္ခဲ့ၾကသည္။ စစ္အစိုးရ အာဏာစြန္႔လႊတ္ခဲ့ၿပီး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား ဦးေဆာင္သည့္ အရပ္သား အစိုးရ အာဏာ ရရွိလာၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရသစ္က ျပည္သူလူထု ႏွစ္သက္ျခင္းမရွိေသာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၇ ဘီလီယံ တန္ ျမစ္ဆံု စီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေထာက္ပံ့ေပးမည့္ အဆိုပါ စီမံကိန္း၏ ေရျမဳပ္ဧရိယာမွာ စင္ကာပူႏိုင္ငံ အရြယ္အစားခန္႔ ရွိသည္။
ထိုအခ်ိန္မွစ၍ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ Xiamen တကၠ သိုလ္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေလ့လာေရး သုေတသန ေက်ာင္းမွ ပါေမာကၡတဦး ျဖစ္သည့္ ဖန္ဟုန္ေဝက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ သူ၏ ပံုရိပ္ကို ျပန္လည္ျမွင့္တင္ရန္ အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အတိုက္အခံမ်ားႏွင့္ ပိုမိုသိမ္ေမြ႔ ေသာ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္ လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ဟု ေျပာသည္။
အိႏၵိယႏိုင္ငံကလည္း ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အေျပာင္းအလဲအေပၚ ၎၏ ဆက္စပ္ပတ္သက္မႈမ်ားကို တိုးခ်ဲ႕ရန္ႏွင့္ အိႏၵိယ သမုဒၵရာ အတြင္းမွ ၎၏ လံုၿခံဳေရးကို ကာကြယ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္တို႕ႏွင့္ ခ်ိန္ကိုက္လႈပ္ရွားေနသည္။ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အတြင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အိႏၵိယ သမုဒၵရာအတြင္းတြင္ သီရိလကၤာ၊ ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ႏိုင္သကဲ့သို႕ ေရတပ္ကိုလည္း တိုးခ်ဲ႕ေနသည္ကို အိႏိၵယကို စိုးရိမ္ေနသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အိႏၵိယ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ရာဂ်စ္ဘတ္တီယာက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနရိန္ျဒာမိုဒီ၏ အေရွ႕ အာရွ စီးပြားေရးမ်ားႏွင့္ ပိုမိုဆက္ဆံေဆာင္ရြက္မည့္ အစီအစဥ္တြင္ အေရွ႕ဘက္မွ ႏိုင္ငံမ်ားက အေရးပါသည့္ ေနရာမွ ပါ၀င္ေနသည္ဟု ေျပာသည္။
“တေယာက္က ထြက္သြားၿပီး တေယာက္က ၀င္လာမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံက သူ႔ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံႀကီးေတြကို လိုအပ္ပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံက ဆက္ဆံမႈေတြ ပို ျဖစ္ထြန္းလာဖို႔ တြန္းအားျဖစ္ပါမယ္” ဟု ရာဂ်စ္ဘတ္တီယာက ေျပာသည္။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို တိုးခ်ဲ႕ လာခဲ့ရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာင္ ဘက္ မွ သီလ၀ါ အထူးစီးပြားေရး ဇုန္အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ စီးပြားေရးဇုန္၏ အေျခခံ အေဆာက္ အဦး အမ်ားစုကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ က ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း ျဖစ္ၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ တ႐ုတ္၏ လႊမ္းမိုးမႈကို ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား အေပၚ မည္သို႔ သေဘာထားမည္ကို ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ေသခ်ာ စြာ မသိၾကေသးပါ။ “NLD က ႏိုင္ငံျခား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဘယ္လို ဆက္ဆံမယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို႔ မွာ သတင္း အခ်က္အလက္ အနည္းငယ္ပဲ ရပါေသးတယ္” ဟု ဂ်ပန္အစိုးရ လက္ေအာက္ခံ အဖြဲ႔အစည္းတခု ျဖစ္သည့္ Japan External Trade Organization မွ ေလ့လာဆန္းစစ္သူ တဦးျဖစ္သည့္ တိုရွီဟီ႐ိုမီဇူတာနီက ေျပာသည္။
အခ်ိဳ႕ကမူ ပုစာၦသစ္အတြက္ မသိကိန္းမွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ျဖစ္မည္ဟု ယူဆၾကသည္။
ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးသမားမ်ားက အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ အခန္းက႑ေၾကာင့္ ေႏွာင့္ေႏွးမႈ ျဖစ္လာမည့္ အႀကီးမားဆံုး ျပႆနာမွာ ယခင္စစ္အစိုးရႏွင့္ စီးပြားေရး အရ ပတ္သက္မႈရွိခဲ့ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားက အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းတြင္ ပါ၀င္ေနဆဲ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အလားအလာရွိေသာ စီးပြားဖက္ အေရအတြက္ကို အကန္႔အသတ္ ျဖစ္ေစသည္။
က်န္ရွိေနေသးသည့္ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ေရးအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ရန္ ေစာလြန္းေနေသးသည္ဟု အေမရိကန္ အစိုးရက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း အေျခအေနမ်ား တည္ၿငိမ္မႈ ရရွိသြားၿပီးမွသာ မူ၀ါဒ အေျပာင္းအလဲေပၚေပါက္ လာမည္ ျဖစ္သည့္ အတြက္ ေျပာဆိုရန္ ေစာေသးသည္ဟု ဆိုသည္။
ႏို၀င္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔ညတြင္ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တယ္လီဖုန္းႏွင့္ ဆက္ သြယ္၍ NLD ပါတီ၏ ေအာင္ျမင္မႈကို ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳခဲ့သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔ရက္သည္ မွတ္တိုင္တခုျဖစ္ေသာ္လည္း အစိုးရဖြဲ႔စည္းေရးက တိုင္းျပည္ကို မွန္ကန္ေသာ လမ္းေၾကာင္းသို႔ ဦးတည္သည့္ ေနာက္ထပ္ ေျခလွမ္းမ်ား ျဖစ္သည္ဟု အေမရိကန္ အစိုးရက ေျပာသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ အနည္းငယ္မွ်သာ အကန္႔အသတ္ျဖင့္ ရွိေနသည့္ ၂ ႏိုင္ငံလံုး၏ လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား ဆက္ဆံေရး ပိုမို၍ ပံုမွန္ျဖစ္ေစျခင္း လည္း ပါ၀င္လာရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အေမရိကန္ဘက္က တုန္႔ျပန္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ဆႏၵနည္းပါးေနသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အေနာက္သို႕ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ ယိမ္းမည္နည္းဆိုသည့္ ေမးခြန္းကို ေျဖမည့္အခ်ိန္က်မွသာ အားလုံးကို ေျဖရွင္းႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
“ဒါကေတာ့ လူတိုင္း အေလးထားေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတဲ့ ကိစၥ တခုပါပဲ” ဟု တ႐ုတ္ ပါေမာကၡ ဖန္ဟုန္ေဝက ေျပာသည္။
(The Wall Street Journal သတင္းစာပါ James Hookway ႏွင့္ Shibani Mahtani တို႕၏ Asian Nations, U.S. Jockey for Myanmar Influence ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္)
http://mobile.irrawaddy.org/article/2015/11/14/101558.html
‘‘အခုတက္လာမယ့္ အစိုးရကို ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ တတ္ႏုိင္တဲ့ဘက္က ပါ၀င္ကူညီေဆာင္ ရြက္ သြားဖို႔ပဲ စိတ္ကူးပါတယ္။ ဟိုဘက္က လက္ခံ တယ္ဆုိရင္ေပါ့’’
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ႀကိဳတင္မဲေၾကာင့္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား ေပၚထြက္ခဲ့သည့္ မဲဆႏၵနယ္မ်ားအနက္ လက္ရွိဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာ စိုင္းေမာက္ခမ္း ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ေသာ လား႐ႈိးမဲဆႏၵနယ္သည္ လူအမ်ားစိတ္အ၀င္စားဆုံး မဲဆႏၵနယ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ မဲပုံးဖြင့္ေဖာက္မႈ၊ မဲဆႏၵနယ္ျပင္ပေရာက္ ႀကိဳတင္မဲမ်ား မဲအျပတ္အသတ္ကြာဟေနမႈမ်ားက ျပည္သူမ်ား၏ စိတ္၀င္စားမႈကို ပိုမုိျမင့္တက္ေစခဲ့သည္။ အဆုိပါကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ လား႐ႈိးသတင္းစာရွင္းလင္းပဲြကို ျပည္တြင္း႐ုပ္သံအခ်ဳိ႕က တုိက္႐ုိက္ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္။
အဆုိပါကိစၥရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳး ကိုယ္စားလွယ္လည္းျဖစ္၊ လက္ရွိဒုသမၼတလည္းျဖစ္သည့္ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းကို 7 Day Daily သတင္းစာက ေနျပည္ေတာ္၌ သီးသန္႔ေတြ႕ဆုံေမးျမန္း ထားသည္မ်ားမွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။
လား႐ႈိးၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ႀကိဳ တင္မဲေၾကာင့္ ေဒါက္တာစုိင္း ေမာက္ခမ္း အႏုိင္ရရွိခဲ့တယ္လို႔ ေျပာဆိုမႈေတြအေပၚ ဘာမ်ား တုံ႔ ျပန္ခ်င္ ပါသလဲ။
ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ ၿပိဳင္ဘက္ေတြ ကလည္း ကြၽန္ေတာ့္ကို စြပ္စဲြ တယ္လုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ပုံစံ ၁၈ နဲ႔ လာတဲ့ႀကိဳတင္မဲက ဘာလို႔ဒီ ေလာက္ေတာင္ မ်ားရတာလဲဲ ဆိုတာ ေျပာတာပါ။ အဲဒီေတာ့ UEC ဥကၠ႒ဦးတင္ေအးေျပာသ လိုပါပဲ။ လူတစ္ေယာက္ကို မဲသုံးေစာင္(သို႔မဟုတ္) ေလးေစာင္ ေပးရတဲ့အတြက္ ႀကိဳတင္မဲ ေထာင္ဂဏန္းအထိ ျဖစ္သြားတာပါ။ သို႔ေသာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒီပုံစံ ၁၈ နဲ႔ အေ၀းကလာတဲ့ ႀကိဳ တင္မဲခဏဖယ္ထားဦး။ မဲဆႏၵ နယ္အတြင္းက မဲဆႏၵရွင္ေတြ ေပးတဲ့ မဲနဲ႔လည္း ႏုိင္ႏုိင္ပါတယ္ ဆုိတာ။ ၄၅၆ မဲအသာနဲ႔ ေအး ေအးေဆးေဆး ႏုိင္ေနတယ္ဆုိ တာ အမ်ားျပည္သူသိေစခ်င္တာ ပါ။ တခ်ဳိ႕ မီဒီယာေတြက မဲခုိး တယ္၊ မဲလိမ္တယ္လို႔ စြပ္စဲြေန ၾကတာ။ အဲဒါမဟုတ္ဘူးဆုိတာ လည္း သိေစခ်င္တာပါ။ မဲေတြက မတိမ္းမယိမ္းျဖစ္ေနတယ္။ ႏွစ္ေယာက္စလုံးက လား႐ႈိးမွာေန တာ ႏွစ္ေပါင္း သုံးဆယ္ေက်ာ္ရွိေနၿပီ။
ကြၽန္ေတာ္လည္း ဒီႏုိင္ငံေရး ထဲ မ၀င္ခင္က ရွမ္းစာေပနဲ႔ ယဥ္ ေက်းမႈ ဗဟိုအဖဲြ႕ဥကၠ႒ပါ။ အဲဒီ ဥကၠ႒အေနနဲ႔ဆိုေတာ့ ေဒသခံရွမ္းေတြေရာ၊ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ရွိတဲ့ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြေရာ ကြၽန္ေတာ့္ကို သိတာေပါ့ေနာ္။ မတိမ္းမယိမ္း ျဖစ္ေနတာက ေတာ့ ကိုယ့္ကိုေပး တဲ့သူရွိသလုိ၊ သူ႔ကိုေပးတဲ့သူလည္း ရွိတာေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အထင္အျမင္ မွားေနတာက ႀကိဳတင္မဲနဲ႔ ႏုိင္ သြားတာ ပါဆုိၿပီးေပါ့ေနာ္။ မဲဆႏၵ နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ႀကိဳတင္မဲ မေပါင္းရေသးခင္ ကိုထြန္းေရႊက ႏုိင္တဲ့သေဘာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ မဲဆႏၵနယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ႀကိဳတင္မဲေတြ ေပါင္းၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ကႏုိင္သြားတယ္။ ကိုထြန္းေရႊလည္း တစ္ေထာင္ ေက်ာ္ ရတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္က တစ္ေထာင့္ငါးရာေက်ာ္ရတဲ့ အတြက္ ႏုိင္သြားတာပါ။ အခု ျပႆနာတက္ေနတဲ့ မဲဆႏၵနယ္ ျပင္ပေရာက္ ႀကိဳတင္မဲပါထည့္ ေရတြက္ရင္ ကြၽန္ေတာ္က ပိုၿပီး အျပတ္အသတ္အႏုိင္ရမွာပါ။ အဲဒါေတြကို ထည့္မတြက္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ ၄၅၆ မဲအသာနဲ႔ ႏုိင္ တယ္ဆုိတာ ကို ေျပာခ်င္တာပါ။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြတုန္းက အေၾကာင္းေလးေတြ ျပန္ေျပာ ခ်င္ပါတယ္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ ေတာ္မွာ အႏုိင္ရၿပီး မထင္မွတ္ဘဲ ဒုတိယသမၼတ ျဖစ္လာတဲ့အ ေၾကာင္းေပါ့။ အဲဒီတုန္းက အေျခ အေနကို ျပန္ၿပီးရွင္းျပေပးပါဦး။
ကြၽန္ေတာ့္ကို ပထမဆုံး ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာ ၀င္ခုိင္း တာ။ သို႔ေသာ္ မၾကာခင္မွာပဲ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ၀င္ပါဆုိၿပီး ေျပာျပန္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပည္ နယ္လႊတ္ေတာ္မွာ ၀င္ၿပိဳင္ခုိင္း တာထက္ ပိုၿပီးခက္တာေပါ့။ ဒါ လည္း ျပႆနာမရွိဘူး။ ေနာက္ တစ္လေလာက္ ၾကာတဲ့အခါက် ေတာ့ အမ်ဳိးသားက၀င္ပါဆုိၿပီးျဖစ္ ျပန္ေရာ။ လား႐ႈိး၊ သိန္းနီ၊ ကြမ္းလုံ၊ တန္႔ယန္း၊ မုိင္းရယ္ ငါး ၿမိဳ႕နယ္၀င္ရတယ္။ ဒါလည္း ရွမ္း စာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ဥကၠ႒လုပ္ခဲ့ တဲ့အတြက္ အဲဒီေဒသေတြက အ ၀င္အထြက္ရွိၿပီးသား။ သိပ္ေတာ့ အခက္အခဲမရွိဘူး။ လႊတ္ေတာ္ ထဲေရာက္ေတာ့ ဒုတိယသမၼတ ေရြးခ်ယ္ခံရမယ္မွန္း မသိေသးပါ ဘူး။ ႏွစ္ရက္၊ သုံးရက္ေလာက္ ၾကာတဲ့အခါမွ ဌာနခ်ဳပ္မွာ အ စည္းအေ၀း လုပ္ပါတယ္။ ဆရာ့ ကို ဒုတိယသမၼတ လ်ာထား တယ္။ လုပ္ႏိုင္မလားေမးတယ္။ လုပ္ႏုိင္ပါတယ္လို႔ ျပန္ေျဖလုိက္ တယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ဒုတိယသမၼတ ျဖစ္လာတာေပါ့။
အခုလည္း ေရြးေကာက္ပဲြ ျပန္ႏုိင္ျပန္ၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အေျခအေနေတြ က မတူေတာ့ဘူး။ ၂၀၁၀ တုန္း က ကိုယ့္ပါတီက အစိုးရဖဲြ႕ႏုိင္လို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္းမွာ ေနရာရခဲ့ တယ္။ ၂၀၁၅ မွာေတာ့ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္က အႏုိင္ရ တဲ့အတြက္ ဒုသမၼတ ရာထူးျပန္ရ ဖို႔ မေသခ်ာေတာ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ႏုိင္ငံေရးအတြက္ ဘာ ေတြမ်ား ျပင္ဆင္ထားသလဲ။
အဲဒီအတြက္ေတာ့ Reorientation (ျပန္အသားက် ေအာင္) လုပ္ရမွာေပါ့။ လႊတ္ ေတာ္ထဲေရာက္တဲ့အခါ လႊတ္ ေတာ္ရဲ႕ လုပ္နည္းလုပ္ ဟန္ေတြ ဖဲြ႕ထားတဲ့ ေကာ္မတီေတြရွိတယ္။ အဲဒီထဲမွာမွ ကိုယ္နဲ႔ လုိက္ဖက္ သင့္ေတာ္တဲ့ ေကာ္မတီဘာရွိ သလဲ၊ ကိုယ္ဘာစိတ္၀င္စားလဲ ဆိုတာ ျပန္ၿပီးညႇိႏႈိင္းရမွာေပါ့။ အဲဒီေကာ္မတီေတြထဲမွာလည္း အမ်ားစုက ဒီခ်ဳပ္ကအဖဲြ႕ေတြ ပါမွာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအ ေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဒါကအား လုံးပူးေပါင္းၿပီး လုပ္ရမယ့္ကိစၥ ပါ။ ဘယ္သူနဲ႔ပဲ ေပါင္းရ ေပါင္းရ အဓိကကေတာ့ ႏုိင္ငံအတြက္ ဘာေတြလုပ္ေပးႏုိင္မလဲဆုိတာ ပါပဲ။
အခုတက္လာမယ့္ အမ်ဳိးသားဒီ မုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္က အစိုးရလုပ္ဖူးတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳမရွိဘူး။ ဒုသမၼတငါးႏွစ္လုပ္ခဲ့တဲ့ လူတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြအရ ဘာမ်ားအႀကံဳျပဳ ခ်င္ပါသလဲ။
႐ိုး႐ုိးေျပာရရင္ အႀကံျပဳရမွာ ေတာ့ ခက္တာေပါ့။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုေတာ့ ႐ႈေထာင့္ေတြက အမ်ားႀကီးကိုး။ တခ်ဳိ႕အပိုင္း လည္း သူတို႔အေနနဲ႔ ျပန္သင္ရမွာ ေတြရွိသလို တခ်ဳိ႕အပိုင္းေတြ လည္း ပညာရွင္ေတြနဲ႔ လုပ္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ လမ္းကတျဖည္းျဖည္းေပၚလာမွာပါ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တစ္ခုေျပာလိုတာကေတာ့ တပ္မ ေတာ္နဲ႔ေတာ့ ပူးေပါင္းရမွာ ျဖစ္ ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒအရ တပ္ မေတာ္က မပါလို႔ မရတဲ့အဖဲြ႕အ စည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့တပ္မ ေတာ္နဲ႔ ညႇိႏႈိင္းေပါင္းစပ္ၿပီးေတာ့ မွ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ကိစၥ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြကို တုိင္ပင္ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့မွ လုပ္ ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။
ဒါေတြကို ဘယ္ေလာက္အ တုိင္းအတာအထိ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ ရြက္ႏုိင္မလဲဆုိတာ ၾကည့္ရမွာပါ။ ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီအစိုး ရထဲမွာလည္း ပါ၀င္ခဲ့ၿပီးၿပီ။ တုိင္း ရင္းသားတစ္ေယာက္လည္းျဖစ္ တဲ့အတြက္ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေရးကိစၥေတြမွာ တစ္နည္း တစ္ဖုံေတာ့ ၀င္ၿပီးကူညီ ေပးႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေပါင္းကူးတံတားအေနနဲ႔ေပါ့။
ဒီေတာ့ ႏုိင္ငံေရးကို ဆက္ လုပ္မယ္ဆုိတဲ့သေဘာေပါ့။ ဘယ္အခ်ိန္အထိ ဆက္လုပ္ဖုိ႔ရည္ရြယ္ ထားလဲ။
အဲဒါေတာ့ အခြင့္အေရး ေပးတဲ့အထိ လုပ္ဖို႔ပဲ စိတ္ကူးပါ တယ္။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာလည္း အႏုိင္ရခဲ့တယ္။ အခုလည္း အႏုိင္ရျပန္ၿပီ။ ၂၀၁၀ နဲ႔ ၂၀၁၅ ဘယ္လိုကြာျခားမႈရွိလဲ။
၂၀၁၀ တုန္းကေတာ့ အခက္အခဲ သိပ္မရွိဘူး။ ႏုိင္ခဲ့တာလည္းရွမ္းစာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအဖဲြ႕ အေနနဲ႔ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြက သူတုိ႔ယုံၾကည္ ထားၿပီးသား။ သုိ႔ ေသာ္လည္းပဲ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအေနနဲ႔ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့အ တြက္ သူတို႔ဘက္က တစ္မ်ဳိးအထင္အျမင္ မွားႏုိင္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ မွာ နည္းနည္း ေလးပိုၿပီး အခက္အခဲရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ပါတီေတြလည္း ပိုမ်ားလာတယ္။ ဒီတစ္ေခါက္က်ေတာ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြက ပိုၿပီးေတာ့မွ ႏုိင္ငံေရး ဗဟုသုတပိုရွိလာ တယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ အသည္းၾကား က မဲတစ္ျပားကို ဘယ္လိုသုံးရ မလဲဆိုတာ ပိုသိတယ္။ ပိုသိတဲ့အ တြက္ ႏွစ္ျခမ္းကဲြသြားတဲ့ သေဘာပါတာေပါ့။
ဒါေၾကာင့္မဲအေရအတြက္ နဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ သိပ္မကြာဘူး ဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္။ တကယ္က ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ပိုလုပ္ ခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူက ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမ်ား ကိုယ္စား ျပဳရတာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ ပိုၿပီး လုပ္ေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ ယူဆရတာ ေပါ့။ အခုေတာ့ လား႐ႈိးအတြက္ ပဲ ပိုၿပီးအာ႐ုံစိုက္ရတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြမွာ တစ္ႏုိင္ငံ လုံး အတုိင္းအတာနဲ႔ အမ်ဳိးသားဒီမုိ ကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္က အႏုိင္ရေန တယ္။ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးက ႐ႈံးေနတာ ေပါ့ေနာ္။ ဘာေၾကာင့္႐ႈံးတယ္လို႔ သင္ခန္းစာယူပါသလဲခင္ဗ်။
အဲဒါကေတာ့ နံပါတ္(၁) အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ဆက္သြယ္မႈ လမ္းေၾကာင္းေလးေတြ လိုမယ္လို႔ ေျပာရမွာေပါ့။ အထက္က သိထားတာနဲ႔ ေအာက္ကတ ကယ္တမ္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ႏုိင္တာက ဘယ္ေလာက္အတုိင္း အတာရွိသလဲဆိုတာ နည္းနည္း အဆက္ျပတ္ေန တယ္နဲ႔ တူပါ တယ္။ အဲဒါေတြက ျပန္ၿပီးေတာ့ ၿခံဳငုံသုံးသပ္ရမယ့္ အပိုင္းေတြပါ။
ပါတီကို ႀကီးႀကီးမားမား ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔ လုိမယ္လို႔ ထင္ပါ သလား။ ျပည္သူရဲ႕ ေထာက္ခံမႈ ကို ျပန္ရဖုိ႔အတြက္ေပါ့။
အဲဒါက အေျခခံကစၿပီး လုပ္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ကိုယ္ကေတာ့ ပါတီမွာ ထဲထဲ၀င္ ၀င္ မပါဘူးေပါ့။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအ ပိုင္းဘက္မွာ ပဲေနေတာ့ ပါတီထဲ မွာ ဘယ္လိုအေျခအေနရွိလဲဆုိ တာ ေသခ်ာမသိဘူး။ သို႔ေသာ္ ခရီးစဥ္ထြက္တုိင္းေတြ႕ရတဲ့ အေျခအေနအရ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြ သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ ပါတီလုပ္ငန္း၀င္ေရာက္ ေဆာင္ ရြက္ခြင့္မရွိတဲ့အတြက္ ကင္းကင္း ရွင္းရွင္းပဲ ေနရပါတယ္။
တုိင္းရင္းသားတစ္ေယာက္ ဒုသမၼ တျဖစ္လာတဲ့အခါ တုိင္းရင္းသား ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒု သမၼတအေနနဲ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ အက်ိဳးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေက်နပ္ အားရမႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ရ ရဲ႕လား။
အားရေက်နပ္မႈရွိသလား လို႔ေမးရင္ေတာ့ သိပ္ေတာ့အားမ ရဘူး။ ဒီထက္မက လုပ္ႏိုင္လိမ့္ မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ေပမယ့္ လိုပါ ေသးတယ္။
ေနာက္ထပ္ သက္တမ္းတစ္ခု တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရခဲ့မယ္ ဆိုရင္ ဘာေတြ လုပ္ေပးဖို႔စဥ္းစား ထားတာေတြရွိလဲ။
အခုေတာ့ ဘာေတြလုပ္ရမ လဲဆိုတာထက္ ဘယ္လိုျဖစ္လာ မလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကိုယ္က အႏိုင္ရပါတီ မဟုတ္ဘူးေလ။ အဲ ဒီေတာ့ ဟိုဘက္က ဘယ္လိုလုပ္ မယ္။ ကိုယ္က ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္က႑ကေန ပါဝင္ၿပီးေတာ့မွ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ မလဲဆိုတာ ေစာင့္ ၾကည့္ရမွာပါ။
ဒုသမၼတက UPWC မွာဆိုရင္ လည္း ဥကၠ႒တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ဒုဥကၠ႒ ဦး ေအာင္မင္းကုိပဲ ေတြ႕ေနရပါ တယ္။ ဒုသမၼတကို သိပ္မေတြ႕ရ ဘူး။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္ လာရင္ ေကာ္မတီႏွစ္ခုရွိတယ္။ ဗဟိုေကာ္မတီရွိတယ္။ လုပ္ငန္း ေကာ္မတီရွိတယ္။ လုပ္ငန္းေကာ္ မတီရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္က ဗဟို ေကာ္မတီေလာက္ အားမေကာင္း ဘူး။ ဗဟိုေကာ္မတီမွာလည္း ကြၽန္ေတာ္ပါပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ က ဥကၠ႒ဆိုေပမယ့္ ေျခနဲ႔လက္နဲ႔ အမ်ားဆံုးလုပ္ေနတာက ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းေပါ့။ အဲဒီေတာ့ သူ နဲ႔က ဗဟိုေကာ္မတီမွာ ခပ္မ်ား မ်ားေတြ႕ၾကပါတယ္။ လုပ္ငန္း ေကာ္မတီမွာ တခ်ိဳ႕အပိုင္းေတြ ပါရတာရွိသလို၊ တခ်ိဳ႕အပိုင္းေတြ လည္း ဦးေအာင္မင္းပဲ လုပ္သြား တာရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့အေျခအေနေတြ အားလံုးကို ရီပို႔ျပန္ေပးပါတယ္။
အခု ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္က လမ္းေၾကာင္းမွန္ ကန္တယ္လို႔ ယူဆပါသလား။ေက်နပ္အားရမႈေကာရွိပါသလား။
အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ေတာ့ ေက်နပ္ပါတယ္။ အရင္ တုန္းကေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအ တုိင္းအတာနဲ႔ စစ္ျဖစ္ေနတာ။ တုိက္ခိုက္ေနတာ။ အခုေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေလ်ာ့သြား တာေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ စိတ္ မေကာင္းစရာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အ ေျခအေနက မၿငိမ္းခ်မ္းေသးတဲ့ အတြက္ စိတ္မခ်မ္းသာစရာေပါ့။
ရွမ္းျပည္နယ္မွာ ေသနတ္သံေတြ တိတ္သြားဖို႔ ႏွစ္ဖက္လံုးကို ဘယ္ လိုအႀကံျပခ်င္ပါသလဲ။
ႏွစ္ဖက္လံုးက အေပးအယူ နဲ႔ ေဆြးေႏြးရလိမ့္မယ္လို႔ထင္ပါ တယ္။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အ စည္းဆိုတာကေတာ့ စိတ္လိုက္ မာန္ပါလုပ္တတ္ တာလည္း ရွိပါ တယ္။ ကိုယ့္မိတ္ေဆြ၊ ကိုယ့္လူ က်ဆံုးသြားတဲ့အတြက္ ဘာမွမ စဥ္းစားေတာ့ဘူး။ ျပန္ခ်မယ္ဆို တဲ့ ဟာမ်ိဳးကေတာ့ သူ႔ရဲ႕သဘာဝ ပါ။ အဲဒါေတြေလွ်ာ့ၿပီးေတာ့မွ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အေပးအယူ လုပ္မယ္ဆိုရင္၊ သည္းခံမယ္ဆို ရင္ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ပိုၿပီးေအာင္ ျမင္လိမ့္မယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ ဒါ မ်ိဳးက တစ္ဖက္တည္းလုပ္လို႔ရတဲ့ ကိစၥမဟုတ္ပါဘူး။ ႏွစ္ဖက္စလံုး လုပ္ရမွာပါ။
ဒီအစိုးရငါးႏွစ္သက္တမ္းမွာ တုိင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တဲ့ဖက္ ဒရယ္ပံုစံမ်ိဳးမရခဲ့ဘူး။ အဲဒီအ တြက္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ ဆင္ေရးက လည္းအားေကာင္း ေမာင္းသန္မရွိခဲ့ဘူး။ အစိုးရဘက္ မွာ အဲဒီကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အတြက္ ဘာအခက္အခဲေတြရွိခဲ့ ပါသလဲ။
အခက္အခဲလို႔ ေျပာတာ ထက္ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအ တာအထိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ရွိႏိုင္သလဲဆိုတာ အရင္စဥ္းစား ရမွာေပါ့။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္ သက္တဲ့ကိစၥအပါအဝင္ေပါ့။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥက တပ္မေတာ္ နဲ႔ပိုၿပီးေတာ့ ပတ္သက္တဲ့အပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ပိုင္းက လည္း လက္နက္ကိုင္တုိင္းရင္း သားေတြဘက္က ဘယ္ေလာက္ အတုိင္းအတာအထိ ညႇိႏိႈင္းႏိုင္မ လဲ။ အဲဒီအေပၚမွာ အမ်ားႀကီးမူ တည္ပါတယ္။
အခုက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ျပန္ျဖစ္လာၿပီဆိုေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးမွာ တုိင္းရင္းသားေတြလိုခ်င္တဲ့ ပံုစံ မ်ိဳးကို လုပ္ေပးဖို႔ ဘယ္လိုစဥ္းစား ထားသလဲ။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆို တာ အၿမဲတမ္း ဒီအတိုင္းထားဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ လိုအပ္ရင္ လိုအပ္ သလိုျပင္ဆင္ဖို႔ပါ။ ျပင္ဆင္တဲ့ အပိုင္းမွာက ဘယ္လိုအခက္အခဲ ရွိမယ္။ ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားလို႔ ရ မလဲဆိုတာက ဒီကိစၥက လႊတ္ ေတာ္ထဲ ေရာက္သြားမွ သိမွာပါ။
အခုလက္ရွိ အစိုးရသက္တမ္းကုန္ ဆံုးၿပီး အစိုးရသစ္ကို အာဏာလႊဲ ေျပာင္းေပးဖုိ႔ကိစၥ လာပါေတာ့ မယ္။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရ အဖြဲ႕ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျပင္ ဆင္ထားပါသလဲ။
အခုသိရသေလာက္ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ နာမည္ေတြ ေၾကညာေနတုန္းပဲရိွ ေသးတယ္။ ဘယ္လုိပံုစံနဲ႔ သြားမလဲဆိုတာေတာ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိက ေရ စီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က သမၼတႀကီး၊ တပ္ မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တုိ႔ နဲ႔ ကမ္းလွမ္းထားတာရိွပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဘယ္လုိအေျဖထြက္လာ မလဲဆုိတာ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္ ပါတယ္။ အဲဒီကေနမွ သြားရမယ့္ ပံုစံက ေပၚလာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ ပါတယ္။
ဒုတိယသမၼတ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္စဥ္မွာ ေက်နပ္အားရမႈရိွ တဲ့ အပုိင္းေတြက ဘာေတြပါလဲ။
ဒုသမၼတအေနနဲ႔ အထူးသ ျဖင့္ ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးေပါ့။ အေျခခံအေဆာက္အအံုနဲ႔ ပတ္ သက္တာေတြလည္း လုပ္ႏုိင္ခဲ့ တာေတြရိွပါ တယ္။ အဲဒါေတြက ရာႏႈန္းျပည့္ အားမရတာေတာင္မွ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အားရတယ္ လုိ႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ အားမရတာေတြေကာ ဘာေတြရိွခဲ့လဲ။
ဘာပဲလုပ္လုပ္ ေနာက္ဆံုး ဘယ္မွာလာဆံုးလဲဆုိေတာ့ ဘတ္ဂ်က္မွာလာ ဆံုးတာေပါ့။ ဘတ္ ဂ်က္က အားရပါးရရိွပါမွ ဘာပဲ လုပ္လုပ္ အေကာင္အထည္ေပၚ လာမွာ။ ဘတ္ဂ်က္က မရိွဘူး။ မေလာက္ဘူးဆိုရင္ ဟုိေနရာ လည္း လုပ္ခ်င္တယ္။ ဒီေနရာ လည္း လုပ္ခ်င္တယ္ဆိုတာမ်ဳိးဆို ရင္ တစ္ေနရာပဲ ကုိယ္ကေရြးရမွာ ဆုိေတာ့ အဲဒီအပုိင္းကေတာ့ အားရေက်နပ္မႈမရိွဘူး။
တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္က ေန ယူနီေဖာင္းေျပာင္းလာတဲ့ သူေတြၾကားမွာ အရပ္သားတစ္ ေယာက္အေနနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပုိင္း မွာ ဘယ္လုိျဖတ္ သန္းခဲ့ရပါသလဲ။
သိပ္ေတာ့ အခက္အခဲမရိွပါ ဘူး။ အသားက်ေအာင္ ေနရတဲ့ သေဘာပဲရိွပါတယ္။ ေျပာတာ၊ ဆုိတာ၊ သြားတာ၊ လာတာ ပံုစံ ၀င္ေအာင္ နည္းနည္းလုပ္ရတဲ့ သေဘာေတာ့ ရိွပါတယ္။
အဲဒီေတာ့ အခက္အခဲမရိွဘူးဆို ေတာ့ သူတို႔က ဒီမုိကေရစီအစိုးရ ပံုစံမ်ိဳး က်င့္သံုးလို႔လား။ ဥပမာ ကာလံုအစည္းအေ၀းေတြမွာ ေပါ့။ အရပ္သားက ဒုသမၼတ တစ္ေယာက္ပဲေလ။
ကာလံုအစည္းအေ၀းေတြမွာ ေနာက္ဆံုးဆံုးျဖတ္တာက ေတာ့ သမၼတႀကီးပါ။ အထဲမွာ ေဆြးေႏြးခ်င္တာေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြး လုိ႔ရပါ တယ္။ ေနာက္ဆံုးကေတာ့ သမၼတ ႀကီးပဲ ဆံုးျဖတ္တာမ်ားပါတယ္။ တစ္ခါတေလက်ေတာ့လည္း မဲေပးရတာေတြ ရံဖန္ရံခါရိွတတ္ပါ တယ္။
မဲေပးၿပီး ဆံုးျဖတ္တဲ့အခါမွာ တပ္ မေတာ္ဘက္က ေျခာက္ေယာက္ ေတာင္ရိွေတာ့ သူတို႔႔ပဲ အႏုိင္ရ လိမ့္မယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳတာေတြ ရိွပါတယ္။
ကာလံုအစည္းအေ၀းက ေတာ့ ခုနက ေျပာသလိုလြတ္ လြတ္လပ္လပ္ေျပာလို႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕အပုိင္းေတြက်ေတာ့ ေဆြး ေႏြးၿပီးရင္ ကုိယ့္ ထင္ျမင္ ယူဆ ခ်က္ေတြကုိ သေဘာတူသလား၊ မတူဘူးလားဆုိတာက်ေတာ့ စာနဲ႔လွ်ိဳ႕၀ွက္ၿပီးမွ ေပးတဲ့အခါလည္း ရိွပါတယ္။ ဘယ္သူက ဘယ္ ေလာက္ေပးတယ္ဆုိတာကေတာ့ သမၼတႀကီးပဲသိတာပါ။
ဒုသမၼတအေနနဲ႔ အခုတက္လာ မယ့္ အစုိးရကုိ ဘာမ်ား ေျပာခ်င္ ပါေသးလဲခင္ဗ်ာ။
အခုတက္လာမယ့္ အစိုးရကုိကြၽန္ေတာ္အေနနဲ႔ တတ္ႏုိင္တဲ့ ဘက္က ပါ၀င္ကူညီေဆာင္ရြက္ သြားဖို႔ပဲ စိတ္ကူးပါတယ္။ ဟုိ ဖက္က လက္ခံတယ္ဆိုရင္ေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးဆုိတာကေတာ့ တစ္ ဘက္က တက္မယ္။ တစ္ဖက္က က်မယ္။ ဒါထံုးစံပါ။ ဘယ္သူက ဆံုးျဖတ္သလဲဆိုရင္ ျပည္သူက ဆံုးျဖတ္တာပါ။ အဲဒီေတာ့ျပည္ သူက ဆံုးျဖတ္တဲ့အတုိင္း လုိက္ ၿပီး လုပ္ေဆာင္ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ တဲ့ ပါတီကေတာ့ အႏုိင္ရမွာပဲ။ သုိ႔ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္က ၂၀၁၀ က တည္းက ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိက အမ်ားအ တြက္ လုပ္ေပးခ်င္တယ္။ ဘာ ေတြ လုပ္ေပးႏုိင္မလဲ၊ ဘယ္ေန ရာကေန လုပ္ေပးႏုိင္မလဲေပါ့။ အခုလည္း တတ္ႏုိင္သေလာက္ လုပ္ေပးတယ္။ ရာႏႈန္းျပည့္အား မရေပမယ့္လည္း ကြၽန္ေတာ္လုပ္ ႏုိင္သေလာက္ လုပ္ေပးခဲ့တဲ့အ တြက္ အထုိက္ေလ်ာက္ေတာ့ ေက်နပ္ပါတယ္။ လာမယ့္ အစိုးရ သစ္မွာဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားတစ္ ဦးအေနနဲ႔ လက္ရိွျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ျပည္မၾကားက ျဖစ္ေပၚေန တဲ့ အအခက္အခဲေတြကို ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔ ကြၽန္ေတာ္က ဘယ္ေနရာက ပါ၀င္ႏုိင္မလဲဆုိတာ ၾကည့္ၿပီး ကူ ညီေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ။
ဒီေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြ လုိခ်င္ တာက ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု၊ လက္ရိွအစိုးရက ဗဟိုခ်ဳပ္ကုိင္မႈစနစ္က လာတာ ဆိုေတာ့ အဲဒီၾကားမွာ ေျပေျပျပစ္ ျပစ္ျဖစ္သြားေအာင္ ဘယ္လိုအ ႀကံျပဳခ်င္ပါသလဲ။ ဥပမာဖဲြ႕စည္း ပံုအေျခခံဥပေဒကုိ စၿပီး ျပင္ရမွာ လား ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။
ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ လည္း တခ်ိဳ႕ေနရာေတြ ျပင္ရ မယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဗဟိုခ်ဳပ္ ကုိင္မႈစနစ္ကိုလည္း မလဲြမေသြ ေလွ်ာ့ရမွာပါ။ အေရးႀကီးဆံုးက ေတာ့ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးတုိး တက္လာဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ကုိယ္က သဘာ၀သယံဇာတအေပၚ ထုိင္ ေနတယ္ဆိုေပမယ့္ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္လိုတယ္။ ဘ႑ာ ေရးေတာင့္တင္းဖို႔ လိုတယ္။ ဒါမွ စီးပြားေရးလုပ္ရတာ ေအာင္ျမင္ မွာ။ ဒါေတြ မျပည့္စံုဘဲနဲ႔ သယံဇာ တရိွတာ တစ္ခုတည္းနဲ႔ေတာ့ အ ဆင္မေျပဘူး။
ဘာမ်ား ျဖည့္စြက္ေျပာခ်င္ပါ ေသးလဲခင္ဗ်ာ။
ကြၽန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ထပ္ၿပီး ေျပာခ်င္တာကေတာ့ မဟုတ္မမွန္စြပ္စဲြေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ မီဒီယာေတြအ ေနနဲ႔က အမွန္ကုိ သိသြားတဲ့အခါ မွန္တဲ့ အတုိင္း ျပန္ေရးသင့္တယ္ လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
အခုလို ေျဖၾကားေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးအမ်ားႀကီးတင္ပါတယ္။
ကြမ္းပင္မ်ားဟာ Piperaceae(ေခၚ) ငရုပ္ေကာင္း မ်ိဳးရင္္း ျဖစ္ၾကျပီး၊ ရုကၡေဗဒအမည္အရ Piper bettle Linn. ဟု ေခၚပါတယ္။ ကြမ္းပင္ကို အဂၤလိပ္လို Bettle Vine ၊ ရွမ္းဘာသာစကားျဖင့္ Pu ၊ ကခ်င္ဘာသာ စကားျဖင့္ Bu(သို ့)Buru လို ့ေခၚပါတယ္။ ကြမ္းပင္ေပါက္ေရာက္ရာ ဇာစ္ျမစ္ေဒသဟာ အင္ဒိုနီး ရွားျဖစ္ျပီး၊ မေလးရွား၊ သီရိ္ လကၤာ၊ အိႏိၵယနိုင္ငံ မ်ားကလည္း ကြမ္းပင္ ေပါက္ေရာက္ေသာ ပင္ရင္းေဒသမ်ားလို ့ ဆိုနိုင္ ပါတယ္။ သို ့ေသာ္ ရာဇ၀င္မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ အာရွတိုက္၏ ပါကစၥတန္နိုင္ငံရွိ Harappan တိုင္းရင္း သားမ်ားေနထိုင္ရာ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္အနီး Indus ျမစ္၀ွမ္းကသာလွ်င္ ကြမ္းပင္ ေပါက္ ရာ အဓိက မူပိုင္ေဒသ ဟူ၍ ေဖာ္ျပ ထားတာကို ေလ့လာေတြ ့ရွိရပါတယ္။ ထိုေဒသမ်ားမွာေတာ့ ကြမ္းရြက္ ပင္ ကို wild pepper ၊ karuk ၊ betel pepper ၊ daun kaduk စသျဖင့္ အမည္နာမအမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚဆိုေလ့ ရွိၾကပါတယ္။
(အပင္၏ ပံုသ႑ာန္)
ႏြယ္ပင္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ပင္စည္လံုးမွာ ေသးသြယ္ေျပာင္ေခ်ာ၍ အျမစ္မ်ားထြက္ေနေသာ အဆစ္ဖုေတြ ပါရွိေနၾကပါတယ္။ ေမႊး ေသာရနံ ့ရွိ ပါတယ္။ တခါတရံ ဂလင္းမ်ားရွိေနတာကိုေတြ ့ရတတ္ျပီး၊ ထိုအရြက္ မ်ိဳးက အေမႊးနံ ့ပိုစူးရွပါတယ္။ ကြမ္းပင္ကို အႏုစား၊ အလတ္စား၊ အၾကမ္းစား၊ အရိုင္းစား ဟူ၍ (၄)မ်ိဳး ခန္ ့ ခြဲထားပါတယ္။
(အရြက္္၏ ပံုသ႑ာန္)
ရြက္လႊြဲထြက္ပါတယ္။ ႏွလံုးပံုရွိ၍ ရြက္ထိပ္ခြ်န္းျပီး ရြက္ရင္းပိုင္းမွာေတာ့ အ၀ိုက္မ်ားက ညီညီညာညာျဖစ္ေန ပါတယ္။ အရြက္၏ အေပၚပိုင္း မ်က္ႏွာျပင္မွာ ေျပာင္ေခ်ာေနျပီး၊ ရြက္ေၾကာထင္ရွား၍ ရြက္နားညီပါတယ္။ ရြက္ညွာရွည္၍ အလယ္တြင္ ေျမာင္းပါရွိပါတယ္။
(အပြင့္၏ ပံုသ႑ာန္)
ပန္းပြင့္မွာ အလြန္ေသးငယ္ျပီး အဖိုပြင့္ ႏွင့္ အမပြင့္ဟူ၍ သီးသန္ ့စီရွိၾကပါတယ္။ အဖိုပန္းခိုင္က ပို၍ေသးပါတယ္။ ပန္းခိုင္မ်ားဟာ အရြက္ႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ထြက္ေလ့ ရွိပါတယ္။
(အသီး၏ ပံုသ႑ာန္)
အသီးက ရွည္ေမ်ာေမ်ာ ပံုသ႑ာန္ျဖစ္ၾကျပီး၊ အညွာတံ တစ္ခုထည္းတြင္ ပိတ္ခ်င္းသီးကဲ့သို ့ စုေပါင္း၍ အသီးသီးေလ့ ရွိပါတယ္။
(ေပါက္ေရာက္သည့္ေဒသ)
ကြမ္းပင္မ်ားဟာ စိုက္ပ်ိဳးပင္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ျပီး၊ ျမန္မာနို္င္ငံ အႏွံ့အျပားမွာ စိုက္ပ်ိဳးေပါက္ေရာက္ၾကပါတယ္။
ကြမ္းရြက္ႏွင့္ က်န္းမာေရး။
(ျမန္မာ့ ရိုးရာကုထံုးမ်ား)
ေဆးအဘိဓာန္က်မ္းတြင္ “ ကြမ္းရြက္၊ ပိတ္ခ်င္းရြက္၊ င႐ုတ္ရြက္၊ စ႐ိုရြက္ ဤေလးပါးေသာ အရြက္တို႔၏ ဂုဏ္ကား ေသမွာစ- သလိပ္ကို လည္းေကာင္း၊ ဝါတာစ- ေလကို လည္းေကာင္း၊ ပိတၱာစ- သည္းေျခကို လည္းေကာင္း၊ ေလာဟိတာစ- ေသြးကို လည္းေကာင္း၊ ဘိညကာ ေဖာက္ျပန္၍ျဖစ္ေသာ နာနာ ေရာဂါနိ၊ အထူးထူးေသာ အနာတို႔ကိုႏိုင္၏ ” ဟု သစ္ရြက္တို႔၏ ဂုဏ္ အရသာကို ျပဆိုေသာ အခန္းတြင္ ေဖာ္ျပထား သည္ကို ေတြ႕ရွိ ရပါတယ္။ ျမန္မာ့ေဆးက်မ္းမ်ား၏ အလိုအရ၊ အရြက္ကို အသံုး ျပဳ၏။ ကြမ္းရြက္သည္ ဖန္၊ ခါး၊ ပူစပ္ေသာအရသာရွိ၏။ ႏႈတ္က္ုျမိန္ေစ၏။ သလိပ္ကိုေၾကေစ၏။ ထက္ျမက္၏ အားကို တိုးေစ၏ အဆိပ္ကို ပယ္တတ္၏။ ၀မ္းမီးေတာက္ေစ၏။ ကာမကို အားေပး၏။ ႏွလံုးကို အက်ိဳးျပဳ၏။ စသည္တို ့ ကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။ အာေပါ၊ ၀ါေယာဓာတ္ ဦးေဆာင္ေသာ အပင္ျဖစ္၏။ ေလ၊ သလိပ္၊ ေဒါသ ကိုနိုင္၏။ ႏွလံုး၊ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ၊ ဆီး၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ေသာ အရာမ်ား၊ အဖ်ားေရာဂါမ်ား၊ အနာေပါက္ေရာဂါ မ်ား ႏွင့္ ေလငန္း ေရာဂါ၊ အနာေပါက္၊ ပန္းနာ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ မ်က္စိမႈန္ျခင္း၊ သည္းေျခနာ၊ ေသြး နာ၊ ေဖာက္ျပန္ေသာ အနာတို ့ကို နိုင္၏ဟု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ကြမ္းရြက္ဟာ အရြယ္ (၃)ပါးမေရြး
လူသား အားလံုးအတြက္ ေဆးဖက္ ၀င္ပါတယ္။
(အင္ဒိုနီးရွား ရိုးရာကုထံုးမ်ား)
အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံတြင္ ေခြ်းနံ ့ဆိုးထြက္ျခင္း(၀ါ)ကိုယ္နံ ့ဆိုးျခင္း ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဓမၼတာအတြက္ ရိုးရာ ကုထံုးအျဖစ္ ေရေႏြး ၾကမ္းလၻက္ေျခာက္ အစား ကြမ္းရြက္ကိုခပ္၍ ေသာက္သံုးေစပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ခံတြင္း နံ ့ ဆိုးျခင္း၊ အူသိမ္ အူမထဲရွိ ကပ္ပါးေကာင္ မ်ား၊ ဆီး ျပတ္ေတာင္း ျပတ္ေတာင္း သြားျခင္း၊ ေ၀ွးေစ့ေရာင္ျခင္း၊ သားသယ္မိခင္မ်ား နို့မထြက္ျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေျခ တုန္ လက္တုန္ေရာဂါ၊ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာမ်ား၊ ဖက္ခြက္နာ၊ ျပည္တည္နာ စသျဖင့္ ေ၀ဒနာမ်ားအတြက္ ကြမ္းရြက္ကို ေဆး၀ါးအျဖစ္ အစဥ္ သံုးစြဲလ်က္ရွိပါ တယ္။
(အိႏိၵယ ရိုးရာကုထံုးမ်ား)
Ayurveda(ေခၚ)အိႏိၵနိုင္ငံ၏ ေရွးေဟာင္း သမိုင္း၀င္စာအုပ္မ်ား ကြမ္းရြက္ကို အေထြေထြက်န္းမာေရးအ တြက္ ရိုးရာကုထံုး အျဖစ္ 400 BC ကတည္းက သံုးစြဲလာခဲ့ေၾကာင္း၊ 75 AD ႏွင့္ 300 AD ၾကား ကာလ မ်ားမွွစတင္၍ ထမင္းစားျပီးတိုင္း ကြမ္း၀ါး ေသာ ဓေလ့ျဖစ္ လာေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဥေရာပ ကုန္ သည္ၾကီးတစ္ဦးျဖစ္သူ မာကိုပိုလို၏ မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ၁၃ ရာစု ႏွစ္၌ အိႏိၵနိုင္ငံရွိ ဘုရင္ မ်ား ႏွင့္ ျမင့္ျမတ္ေသာ မ်ိဳးႏြယ္၀င္မ်ားဟာ ကြမ္းအျမဲ၀ါးေလ့ရွိတယ္လို ့ ေရးသားထားပါတယ္။ အိႏိၵယ ရိုးရာ ကုထံုးမ်ားတြင္ ကြမ္းရြက္ကို ဖန္ေရ(ပိုးသတ္ေဆးရည္)၊ ကာမအားတိုးေဆး၊ ဆီးခ်ိဳ ေသြး ခ်ိဳးေပ်ာက္ေဆး၊ ႏွ လံုးေသြးေၾကာ ေရာ ဂါ၊ ကိုယ္တြင္းကိုယ္ပ ေရာင္ရမ္းနာမ်ား၊ ၀မ္းသက္ေဆး၊ အနာ့ပဆုပ္၊ ကင္ဆာေရာဂါ စသျဖင့္ ေ၀ဒနာအမ်ိဳးမ်ိဳးအတြက္ ေဆး၀ါး ျဖစ္ အသံုးျပဳေနၾကပါတယ္။
(တရုပ္ရိုးရာ ကုထံုးမ်ား)
တရုပ္နိုင္ငံမွာေတာ့ ႏြယ္ပင္ျဖစ္ေသာ ကြမ္းပင္တို ့ကို အဆိပ္အေတာက္ေျပေဆး၊ ခႏၶာကိုယ္အားျဖည့္ေဆး၊ မ်ိဳးရိုးဇီ၀ ျမင့္မား ေဆး၊ ထံုနာက်င္နာမ်ား၊ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ၊ ပန္းနာ ရင္က်ပ္၊ ယားယံျခင္းျပႆနာ စသည့္ေရာဂါ မ်ားအတြက္ ရိုးရာကုထံုးမ်ား အျဖစ္ အသံုးျပဳလ်က္ ရွိပါတယ္။
(အေနာက္နိုင္ငံ ကုထံုးမ်ား)
ေဆးသိပၸံနည္းျဖင့္ ေလ့လာၾကည့္ရာတြင္ ကြမ္းရြက္ထဲမွာ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္မ်ား၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ကာ႐ိုတင္း၊ ႐ိုင္ဘိုဖေလ ဗင္၊ ႏိုင္ယာစင္၊ သိုင္ယာမင္း နဲ႔ ဗီတာမင္စီတို႔ ပါရွိေနတာကိုေတြ ့ရ ပါတယ္။ လတ္တေလာ ေလ့လာမႈေတြ ့ရွိခ်က္အရ ကြမ္းရြက္ ထဲမွာ ဖီနိုင္း၊ ပရိုပိန္း၊ သၾကား၊ အယ္လ္ကာလိြဳက္၊ တန္နင္၊ မရွိမျဖစ္ဆီ(အဆီ) စတာေတြပါဝင္ ေနၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ၄င္း အစြမ္း မ်ားေၾကာင့္ ကြမ္းရြက္ဟာ ဗက္တီးရီးယား နိုင္ေဆး၊ အသံေကာင္းေဆး၊ ခံတြင္းသန္ ့ေဆး၊ ကိုယ္နံ ့ေပ်ာက္ေဆး၊ မႈိ ယားနာ ေပ်ာက္ေဆး၊ အစာေၾကေဆး၊ လိင္စိတ္ဆႏၵ ႏိႈးၾကြေဆး၊ ခံတြင္းျမိန္ေဆး၊ အေရျပားသန္ ့ေဆး အျဖစ္ ေဆးစြမ္း ထက္ျမက္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ကြမ္းရြက္ထဲမွာပါတဲ့ ခ်ာဗီေကာ(ေခၚ)ဖီေနာဓာတ္ဟာ အစြမ္းထက္ ပိုးသတ္အာနိသင္ရွိပါတယ္။
ရင္ေသြးငယ္မ်ားအတြက္ ကြမ္းပင္၏ ေဆးဖက္၀င္ပံု။
(၁) ကြမ္းရြက္ဟာ အေညွာ္အသင္းမ်ားအတြက္ လြန္စြာေကာင္းမြန္လွတာေၾကာင့္၊ ၄င္းကိုလက္ျဖင့္လံုးေခ်၍ ရႈေပးရံုျဖင့္ အေညွာ္ မ်ားထြက္ေစပါတယ္။ အေညွာ္မိ အေညွာ္ငုပ္ေသာ ကေလးမ်ားအတြက္ ကြမ္းရြက္စိမ္း သတၱဳရည္ျဖင့္ လိမ္းေပးပါ၊ တိုက္ေကြ်းပါ၊ အနံ ့ရႈ ခိုင္းေပးပါ။
(၂) ကေလးမ်ား ေလပြျခင္း၊ အစာမေၾကျဖစ္ျခင္း၊ ၀မ္းသြားျခင္း ႏွင့္ ဖ်ားနာျခင္းမ်ားအတြက္ ကြမ္းရြက္စိမ္း ညွစ္ရည္(သတၱဳရည္) ကို ပ်ားရည္နဲ ့ေရာ၍တိုက္ေကြ်းေပးျခင္းျဖင့္ သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။
(၃) ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ဆီးခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါက ကြမ္း႐ိုးတြင္ အုန္းဆီ(သို ့)ၾကက္ဆူဆီ သုတ္ၿပီးေနာက္၊ ကေလးစအိုေပါက္မွ ဝမ္းခ်ဴသကဲ့သို႔ ထည့္ၿပီး လွည့္ေပးျခင္းျဖင့္ ဆီးေရာ ဝမ္းပါ သြားေစႏိုင္ပါတယ္္။
(၄) ေမြးရာပါ မ်က္ခံုးေမႊး မသန္ေသာ ကေလးငယ္မ်ားအား မ်က္ခံုးႏွစ္ဖက္ကို ကြမ္းရိုးျဖင့္ အသာအယာ ဆြဲေပးပါ။ မ်က္ခံုးေမႊး သန္လာေစပါတယ္။ (မ်က္စိကိုမထိုးမိေအာင္ သတိျပဳပါ)
(၅) ႏွာေစး၊ ႏွာပိတ္ျခင္းအတြက္ ကြမ္းရြက္ကိုမီးကင္၍ ကေလးငယ္မ်ား၏ ငယ္ထိပ္ေပၚ အုန္းဆီျဖင့္ ဆြတ္ျပီး ကပ္ထားေပးပါ (သို ့) ကြမ္းရြက္ အဝိုင္းငယ္ကို ကေလး၏ ငယ္ထိပ္တြင္ ကပ္ေပးပါ၊ ေရာဂါ ကိုေပ်ာက္ ေစပါတယ္။
(၆) အပူႀကီး၍ ဖ်ားနားေသာ ရင္ခြင္ပိုက္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္၊ ကြမ္းရြက္စိမ္းကို အရည္ညႇစ္၍ ခ်ဳိင္းၾကား၊ ေပါင္ၿခံၾကားတို႔ တြင္ လိမ္းေပးႏိုင္ပါတယ္။
(၇) ခြၽဲထ၊ ရင္က်ပ္ပါက ကြမ္းရြက္ကို မီးကင္၍ ကေလးရင္အံုတြင္ ကပ္ေပးပါ။
(၈) အိႏိၵယနိုင္ငံတြင္ ကေလးငယ္မ်ား ေခ်ာင္းတဟြတ္ဟြတ္ ဆိုးျခင္းအတြက္ ဤကုထံုးျဖင့္ ကုသလ်က္ရွိ ပါတယ္။ ကြမ္းရြက္ ၅ ရြက္၊ ေလးညွင္းပြင့္ ၁၁ ပြင့္ ႏွင့္ ဖာလာေစ့ ၁၁ ေစ့တို ့ကို ေရေဆးျပီးေနာက္၊ ေရ ၂ ခြက္ ျဖင့္ျပဳတ္ပါ။
ေရ ၁ ခြက္ အထိ က်သြားေအာင္ တည္ပါ။ ရရွိလာေသာ ေဆးျပဳတ္ရည္ ၁ ခြက္စာ ပမာဏအား –
• အသက္ ၁ ႏွစ္မွ ၃ ႏွစ္ၾကား ကေလးကို တစ္ေန ့ သံုးၾကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ ေဆးရည္ လၻက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းစီ တိုက္ပါ။
• အသက္ ၄ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္ၾကား ကေလးကို တစ္ေန ့ သံုးၾကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ ေဆးရည္ လၻက္ရည္ဇြန္း ၃ ဇြန္းစီ တိုက္ပါ။
• အသက္ ၆ ႏွစ္မွ ၁၁ ႏွစ္ၾကား ကေလးကို တစ္ေန ့ သံုးၾကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ ေဆးရည္ လၻက္ရည္ဇြန္း ၅ ဇြန္းစီ တိုက္ပါ။
• အရြယ္ေရာက္ျပီးသူမ်ားအတြက္ကေတာ့ တစ္ေန ့ သံုးၾကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ ေဆး ၁ ခြက္စ ီေသာက္ပါ။
————————————–
ကိုမ်ဳိး(သုတစြယ္စုံ
စစ္ေတြ။ နိုဝင္ဘာလ (15/11/2015)
ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မ ရဲစခန္းေရွ႕တြင္ ၅ ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလး တစ္ဦး မုဒိမ္းက်င့္ခံရသည္ဆိုေသာ သတင္းေၾကာင့္ ရဲစခန္းေရွ႕ တြင္ လူစု လူေ၀း ျဖစ္ေပၚေနသည္ဟု သတင္း ရရွိသည္။
စစ္ေတြျမိဳ႕ နာဇီရြာ ရပ္ကြက္ မီးေလာင္စုအကြက္တြင္ ေနထိုင္သူ ၅ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္တစ္ဦး ညေန ၅ နာရီခန္႔က တပ္ထြက္ တစ္ဦးက မုဒိမ္းက်င့္ခံရသည္ဆုိေသာ သတင္းေၾကာင့္ ထုိသုိ႕ လူစု လူေ၀း ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း မ်က္ျမင္ တစ္ဦးက နိရဥၥရာ သုိ႕ ေျပာၾကားသည္။
“ ရဲစခန္းေရွ႕မွာေရာ ေဘးပတ္လည္လည္မွာေရာ လူေတြစုေ၀းေနတာကို ျမင္ေတြ႕ရပါတယ္။ လူအင္အား ၁၀၀ နီးပါး ၀န္းက်င္ ရွိမယ္ ထင္ပါတယ္။ ၾကားရတာက ငါးႏွစ္အရြယ္ ကေလးမေလးတစ္ဦးကို တပ္ထြက္ တစ္ဦးက မုဒိမ္းက်င့္တယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေၾကာင့္ ရဲစခန္းေရွ႕မွာ စုေ၀းေနၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ရဲစခန္းကိုေတာ့ တံခါး အလံုပိတ္ထားတာကို ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။
၎ျပင္ သူက ယခင္လအတြင္းကလည္း စစ္ေတြ ဓည၀တီ ရပ္ကြက္မွ ရွစ္ႏွစ္အရြယ္ မိန္းကေလး တစ္ဦး တပ္မေတာ္သား တစ္ဦးမွ ဗလကၠာရ ျပဳက်င့္ခံခဲ့ဲရျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရန္ကုန္ ရန္ကင္း ကေလးေဆးရံုတြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းအမႈတြင္လည္း ထိေရာက္ေသာ အေရးယူမႈ မရွိဟုဆိုကာ စစ္ေတြေဒသခံမ်ားက ေက်နပ္မႈ မရွိေၾကာင္း၊ အခုတစ္ဖန္ တပ္ထြက္ တစ္ဦးမွ ငါးႏွစ္အရြယ္ ကေလးမ တစ္ဦးကို မုဒိမ္းက်င့္သည္ဟု သတင္းထြက္ေပၚလာသျဖင့္ စစ္ေတြ ေဒသခံမ်ား အၾကား မေက်နပ္မႈမ်ား တိုးပြားလာရာမွ ရဲစခန္းေရွ႕တြင္ လူစု လူေ၀း ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။
ယခု မုဒိမ္းက်င့္ခံရသူ မိန္းခေလးငယ္၏ ဖခင္ ဦးျမင့္ထြန္းမွ ျဖစ္စဥ္ကို အတည္ျပဳ ေျပာၾကားျပီး မုဒိမ္းက်င့္သူဟု စြပ္စြဲခံရသူမွာ တပ္ထြက္ ဦးေအာင္ျမင့္ ဆိုသူ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
မုဒိမ္းက်င့္ခံရသူအား ရဲကဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေခၚေဆာင္လာစဥ္ မေက်နပ္ေသာ ၿမိဳ႕နယ္လူထုႏွင့္ ရဲတို႔အၾကား ရုန္းရင္းဆန္ ခတ္ျဖစ္ပြား မႈလည္း ရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
အဆိုပါကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕မရဲစခန္းမွ ရဲအုပ္ေအးခင္ေမာင္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာ လူအုပ္ကို ထိန္းသိမ္းေနရ၍ ေလာေလာ ဆယ္ ေျဖၾကားျခင္း မျပဳႏိုင္ေသးေၾကာင္း၊ ညေန ၅ နာရီခြဲခန္႔တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕မရဲစခန္းသို႔ ေခၚယူလာၿပီး စစ္ေဆးေနစဥ္ ရဲစခန္းေရွ႕တြင္ လူမ်ားစုရံုး ေရာက္ရွိလာၿပီး လူစုလူေ၀း အနည္းငယ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး လူစုလူေ၀း မႀကီးထြားရေအာင္ ရဲစခန္းမွ တာ၀န္ရွိ သူ မ်ား က ေဆာင္ရြက္ေနရသည္ဟု သူက ဆိုသည္။
အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရရွိခဲ့တဲ့ပါတီကို လႊတ္ေတာ္လုပ္ထံုးလုပ္နည္း မ်ားနဲ႔အညီ အစိုးရက စနစ္တက် အာဏာလႊဲေျပာင္းေပး သြားမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္မူမရွိၾကဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ကတိေပး ေျပာၾကားလိုက္ ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ၈၆ ပါတီ က ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရရံုးခန္းမမွာ ဒီေန႔ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾက စဥ္ ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရိုက္ကူး – သီဟထြန္း၊ ဇာဏီထြဏ္း/ RFA
အာရိယန္တို့သည္ ကမၻာဦးလူမ်ိုးျကီးတစ္မ်ိုး ျဖစ္သည္။ အသားျဖူ၊ အသားဝါ၊ အသား မည္းဟူ၍ ရွိသည့္အနက္ အာရိယန္တို့သည္ အသာျဖူလူမ်ိုးတစ္မ်ိုးျဖစ္သည္။ အျခား အသားျဖူ လူမ်ိုးျကီး နွစ္မ်ိုးမွာ ဟမ္းမိုက္လူမ်ိုးနွင့္ ဆီးမိုက္ လူမ်ိုးတို့ ျဖစ္ျကသည္။ အာရိယန္တို့ကို အင္ဒို-ဥေရာပလူမ်ိုး၊ သို့မဟုတ္ အင္ဒို-ဂ်ာမန္လူမ်ိုးဟုလည္း ေခၚသည္။ ကမၻာဦး လူမ်ိုးတို့သည္ အာရွတိုက္၌ စတင္ေပါက္ပြားခဲ့ျကသည္သာ ျဖစ္ေပရာ လူျဖူလူမ်ိုးတို့၏ မူလဌာေနသည္လည္း အာရွတိုက္ ျဖစ္ေပသည္။ အာရိယန္တို့ သည္ အာရွတိုက္အလယ္ပိုင္း ကက္စပ်န္ပင္လယ္၏ အေရွ့ဘက္ ဟိနၵူကတ္ရွေတာင္တန္းနွင့္ ပါရိုပါမိုင္း ဆတ္ ေတာင္တန္းတို့၏ ေျမာက္ဘက္ေဒသမ်ား၌ ေနထိုင္ခဲ့ျကသည္။ အာရိယန္ လူမ်ိုးတစ္စုတစ္စုတြင္ အျကီးအကဲတစ္ဦးစီ ရွိသည္။ ထိုအျကီးအကဲ၏ အဆက္အနြယ္မ်ားသာလွ်င္ အျကီး အကဲ၏ ရာထူးကို ဆက္ခံရသည္။ အာရိယန္တို့ ေျပာဆို သံုးနႈန္းေသာ ဘာသာစကားသည္ သကၠတ ဘာသာစကား ျဖစ္သည္။ နွစ္ပရိေစၦဒျကာျမင့္လာေသာအခါ လူဦးေရ တိုးပြား လာသျဖင့္ အေနအထိုင္ ျကပ္တည္း က်ဉ္းေျမာင္းလာသည္။ စားနပ္ရိကၡာရွာေဖြရန္ မလြယ္ကူျဖစ္လာသည္။ ထိုေျကာင့္ မိမိတို့၏ ဇာတိဌာေနကို စြန့္ခြာ၍ ေရျကည္ရာမ်က္နုရာသို့ တစ္သုတ္ျပီးတစ္သုတ္ ေရွြ့ေျပာင္းျကသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ အာရိယန္တို့တြင္ ကြ်ဲ၊ နြားမ်ား ရွိေပရာ အိမ္ေထာင္ပစၥည္း မ်ားကို လွည္းျကမ္းျကီးမ်ားတြင္ တင္ျပီးလွ်င္ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို့ ေရွြ့ေျပာင္းျကသည္။ စခန္းခ်ရန္ သင့္တင့္ ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အရပ္သို့ေရာက္လွ်င္ သစ္ခက္မ်ားကို ကပ္ မ်ားျပုလုပ္၍ ရွြံ့ျဖင့္မံျပီးလွ်င္ ယာယီတဲထိုးကာ ေနထိုင္ျက သည္။ နြားျဖင့္ ေျမကိုထြန္ယက္ကာ စားေသာက္ရန္ ဂ်ံုမ်ားကို ရိတ္သိမ္းျပီးေသာအခါ တစ္ေနရာသို့ ေျပာင္းျက ျပန္သည္။ ယင္းသို့ ေရွြ့ယင္းေျပာင္း ယင္းနွင့္ပင္ သံမ်ားကို ေတြ့ရွိ၍ ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္ အမ်ိုးမ်ိုးျပုလုပ္ အသံုးခ်တတ္လာျက သည္။ ျမင္းမ်ားကိုလည္း ဖမ္းယူ အသံုးျပုလာေလသည္။ မူလေဒသမွ ေရျကည္ရာမ်က္နႈရာသို့ ေရွြ့ျကေျပာင္းျကေသာ အာရိယန္တို့သည္ အုပ္စုနွစ္စု ကြဲသြားသည္။ တစ္စုသည္ ဥေရာပတိုက္ဘက္သို့ ေရာက္သြား၍ က်န္အုပ္စုသည္ ယခု ကမၻာ့အလယ္ပိုင္းနိုင္ငံမ်ားသို့ ေရာက္ျကသည္။ အေနာက္ ဘက္သို့ တစ္သုတ္ျပီးတစ္သုတ္ ေရွြ့ေျပာင္းျကေသာ အာရိယန္ တို့သည္ ဥေရာပ တိုက္အတြင္း အရပ္ရပ္သို့ ပ်ံနွံ့သြားျက သည္။ ပထမအသုတ္သည္ ဥေရာပတိုက္ ေနရာေဒသ မ်ားစြာ တို့၌ လွြမ္းမိုးခဲ့ျကေသာ ကဲ့လူမ်ိုးမ်ားျဖစ္လာျကသည္။ ေနာက္ ေခတ္မ်ားတြင္ တစ္သုတ္ျပီးတစ္သုတ္ ေရွြ့ေျပာင္း လာျကသူ မ်ားသည္ အီတာလ်ံလူမ်ိုး၊ ဂရိတ္လူမ်ိုးနွင့္ တ်ူးတိုးလူမ်ိုးမ်ား ၏ ဘိုးေဘးဘီဘင္မ်ား ျဖစ္ျကသည္။ ကက္စပ်န္ပင္လယ္၏ ေျမာက္ဘက္လမ္းေျကာင္းအတိုင္းလိုက္၍ ေရွြ့ေျပာင္းလာျကသူ မ်ား၏ အဆက္အနြယ္မ်ားသည္ ယခု ဆလဗ္ဘာသာ စကား ေျပာ လူမ်ိုးမ်ားေပတည္း။ ေတာင္ဘက္သို့ ေရွြ့ေျပာင္းျကေသာ အာရိယန္တို့သည္ အိနၵိယကြ်န္းဆြယ္အထိ ေရာက္သည္။ အခ်ို့သည္ ယခု ပါးရွားနိုင္ငံျဖစ္လသည့္ ေဒသ၌ အေျခစိုက္ျကရာ ေရွးေခတ္ သမိုင္းမ်ား၌ ပါဝင္ေသာ မိဒလူမ်ိုးနွင့္ ပါးရွင္းလူမ်ိုးတို့သည္ ယင္းအာရိယန္တို့မွ ဆင္းသက္ဆက္နြယ္လာသည္၊ အိနၵိယ ကြ်န္းဆြယ္ဘက္သို့ ေရွြ့ျက သူမ်ားသည္ အိနၵုျမစ္ဝွမ္းနွင့္ ဂဂ‡ါျမစ္ဝွမ္းတို့၌ လွြမ္းမိုးျကီးစိုးခဲ့ျကေလသည္။ အိနၵိယကြ်န္းဆြယ္ဘက္သို့ ေရွြ့လာျကသူမ်ားသည္ ဘီစီ ၁၅ဝဝ ခန့္တြင္ ေတာင္ျကားလမ္းမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္လ်က္ အိနၵိယနိုင္ငံအတြင္းသို့ ေရာက္မွန္းမသိ တျဖည္းျဖည္း ေရာက္ရွိလာျကသည္။ အိနၵုျမစ္ျကီးနွင့္ ျမစ္ျကီးငါးသြယ္ကို ယင္းတို့ေတြ့ရွိျကရသည့္အျပင္ တိုင္းရင္းသား အာဗီးဒီးယန္း တို့သည္ အေျခတက် ျမို့ျပ တည္ေထာင္ေနထိုင္ျကသည္ကို ေတြ့ျကရသည္။ ထိုအခါ အာရိယန္တို့သည္လည္း ထိုေဒသ၌ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိုး၍ အေျခစိုက္ေနထိုင္ျကရန္ စိတ္ဆံုးျဖတ္ လိုက္ျကသည္။ ထိုအျပင္ ျဒာဗီးဒီးယန္းတို့ကဲ့သို့ ျမို့ျပ တည္ ေထာင္ေနလိုျကသည္။ အားဗီးဒီးယန္းတို့ကလည္း အိနၵုျမစ္ဝွမ္း သို့ က်ူးေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားအား မလိုလားျကေပ။ ထိုေျကာင့္ ျဒာဗီးဒီးယန္းနွင့္ အာရိယန္တို့သည္ ေနရာထိုင္ခင္း အတြက္ စစ္ျပိုင္ျကသည္။ ျဒာဗီးဒီးယန္းတို့သည္ အာရိယန္ တို့ထက္ ေနထိုင္မႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္ေသာ္ျငားလည္း တိုက္ခိုက္ေရး၌မူ အာရိယန္တို့ကို အရံႈးေပးရသည္။ အာရိယန္တို့သည္ တစ္ေနရာမွတစ္ေနရာသို့ ေရွြ့ေျပာင္းလႈပ္ရွား ေနထိုင္ခဲ့ျကသျဖင့္ လ်င္ျမန္ျဖတ္လတ္သည္။ ျမင္းနွင့္လွည္းမ်ား ရွိသျဖင့္ ျကမ္းျကမ္းတမ္းတမ္း တိုက္ခိုက္နိုင္ျကသည္။ ထိုေျကာင့္ ျဒာဗီးဒီးယန္းတို့ အေရးနိမ့္ကာ ဂဂ‡ါျမစ္ဝွမ္းသို့ ေရွြ့ေျပင္းျကရာ အာရိယန္တို့ကလည္း ထိုအထိ လိုက္၍ တိုက္ ျကျပန္သည္။ ျဒာဗီးဒီးယန္းတို့သည္ ဟိမဝနၱာေတာင္ေျခရင္းသို့ လည္းေကာင္း၊ အိနၵိယေတာင္ဘက္ပိုင္း ကုန္းျပင္ျမင့္ေဒသသို့ လည္းေကာင္း ေျပးျကျပန္ျပီးလွ်င္ ျမို့ျပျဖင့္ေနခဲ့ျကေသာ ဘဝမွ ရြာသိမ္ ရြာငယ္မ်ားျဖင့္ ေနျကရေသာဘဝသို့ ဆင္းသက္သြား ျကရသည္။ အိနၵုျမစ္ဝွမ္းမွ ယဉ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္မား ေသာ အဟိေနၵာဇေရာနွင့္ ဟာရပၸျမို့ျကီးတို့သည္ အာရိယန္တို့ ဝင္ေရာက္လာစဉ္က ပ်က္သုဉ္းခဲ့ သည္ဟု အခ်ို့က ယူဆျက သည္။ အာရိယန္တို့သည္ အိနၵုျမစ္နွင့္ဂဂ‡ါျမစ္ဝွမ္း တစ္ေလွ်ာက္ ျဖစ္ေသာ ဟိနၵူစတန္လြင္ျပင္ျကီးတြင္ ျမို့ျပ တည္ေထာင္ေနထိုင္ျကသည္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ိုး လုပ္ကိုင္ျက သည္။ လက္ရဖမ္းမိေသာ ျဒာဗီးဒီးယန္းမ်ားကို ကြ်န္ျပုျက သည္။ အာရိယန္တို့သည္ အိနၵိယေျမာက္ပိုင္း တစ္ခြင္ တစ္ျပင္ တြင္ အုပ္စိုးလွြမ္းမိုးကာ အိနၵိယေခတ္သစ္ကို ထူေထာင္ျက ေလသည္။ အာရိယန္တို့သည္ အေျခတက် ေနထိုင္ျကေသာအခါ သစ္သားအိမ္ကို ေဆာက္လုပ္ ေနထိုင္ျကသည္။ အိမ္၏ အလယ္၌ ခန္းမျကီးတစ္ခုပါရွိသည္။ ညဉ့္အခါ အျကီးအကဲ မိသားစုသည္ ကြပ္ပ်စ္ေပၚ၌ အိပ္ျက၍ က်န္လူမ်ားကမူ ျကမ္း ေပၚ၌ သင့္သလို အိပ္ျကရသည္။ အိမ္၏ေဘးပတ္ဝန္းက်င္၌ နြားတင္းကုပ္မ်ား၊ ျမင္း ေဇာင္းမ်ားကို ေဆာက္လုပ္ျကသည္။ ညဉ့္ဦးယံအခါ အာရိယန္တို့သည္ အိမ္ခန္းမျကီး၌ ေသာက္ စားေပ်ာ္ပါး ကခုန္ျမူးတူးျကသည္။ ထိုစဉ္က အာရိယန္တို့ သည္ စာမတတ္ျကေခ်။ သို့ေသာ္ ေရွးေဟာင္းေနွာင္းျဖစ္မ်ား၊ ပံုတိုပတ္စမ်ား၊ ေရွးသူရဲေကာင္း ျကီးမ်ား၏ အတၳုပၸတၱိမ်ားကို လက္တန္းစပ္ဆိုနိုင္ျကေသာ စာဆိုမ်ားရွိသည္။ ေပ်ာ္ပြဲက်င္းပ ေသာ ညဉ့္အခါ၌ အျကီးအကဲ၏ အိမ္ခန္းမျကီး၌ စုေဝးဝိုင္းဖြဲ့ ျကျပီးလွ်င္ စာဆိုမ်ားက မိမိတို့စပ္ဆိုသီကံုးထားေသာ သီခ်င္း ကဗ်ာမ်ားကို ရြတ္ဆိုျပသည္။ နားေထာင္သူမ်ားကလည္း နွစ္သက္ျကည္နူးစြာျဖင့္ နႈတ္တက္က်က္မွတ္ကာ လိုက္၍ သီဆိုျကသည္။ ထိုနည္းအားျဖင့္ အာရိယန္တို့၏ နႈတ္ဖ်ား၌ အဆင့္ဆင့္ မေပ်ာက္မပ်က္ တည္ရွိခဲ့ ေလသည္။ အာရိယန္တို့သည္ အိနၵုျမစ္ဝွမ္းသို့ေရာက္စက ေျမာက္ဘက္ တစ္လွြား၌ မွိုင္းမွိုင္းညို့ညို့ ဆီးနွင္းတေဝေဝ ျဖင့္ရွိေနေသာ ဟိမနၱာေတာင္တန္းျကီးကို ေတြ့ျမင္ရေသာအခါ တန္ခိုးရွင္ေဒဝ မ်ား ေနထိုင္ေသာ နတ္ဘံု နတ္နန္း မ်ားရွိရာအရပ္ဟု ယူမွတ္ ျကသည္။ အာရိယန္တို့သည္ ထိုစဉ္က ေဒဝမ်ားကို ကိုးကြယ္ ျကသည္။ ေဒဝမ်ားသည္ ကိုယ္ေရာင္ကိုယ္ဝါ ထြန္းေတာက္သူ မ်ားဟု အာရိယန္တို့က ယူဆျကေသာေျကာင့္ ယင္းတို့၏ သကၠတဘာသာျဖင့္ ေဒဝဟု ယူဆျကေသာ နတ္မ်ားကို ကိုးကြယ္ျကသည္။ အခ်ိန္မွန္ ရြာသြန္းေသာမိုးကို ဣနၵေခၚ နတ္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ မီးကိုလည္း အဂိေခၚ နတ္အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ေလကိုမရုတ္ေခၚနတ္ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ေနကို သူရိယေခၚ နတ္အျဖစ္လည္းေကာင္း ေခၚေဝၚကာ ဆည္းကပ္ပူေဇာ္ျကသည္။ ယင္းသို့ ကိုယ္ေရာင္ကိုယ္ဝါ ထြန္းလင္းေသာ ေဒဝမ်ားကို ကိုးကြယ္ျကရာတြင္ ေကာင္းကင္၌ ေဒဝ ၁၁ဆူ၊ ေကာင္းကင္နွင့္ ေျမအျကား၌ ေဒဝ ၁၁ ဆူ၊ ေျမျပင္၌ ၁၁ ဆူ၊ ေပါင္း ေဒဝ ၃၃ ဆူဟူ၍တည္း။ အိနၵိယ ေျမာက္ပိုင္း၌ အေနျကာေသာအခါ ျဒာဗီးဒီးယန္းတို့ ကိုးကြယ္ သည့္ နဂါး၊ ဂဠုန္၊ ေတာေစာင့္နတ္၊ ေတာင္ေစာင္နတ္မ်ားကို လည္း ကိုးကြယ္လာ ျကေလသည္။ မိမိတို့ကိုးကြယ္ေသာ ေဒဝမ်ားကို အာရိယန္တို့သည္ ပန္းသစ္သီးစေသာ လႉဖြယ္ဝတၳုတို့ျဖင့္လည္း ပူေဇာ္သည္။ သာယာေခ်ငံေသာ စကားလံုးတို့ျဖင့္ ကဗ်ာလက‡ာဖြဲ့နြဲ့ျပီးလွ်င္ အသံေနအသံထားျဖင့္ ေလွ်ာက္ထား ရြတ္ဆို ပူေဇာ္ျခင္းလည္း ျပုျက၏။ ယင္းသို့ ရြတ္ဆိုပူေဇာ္ေသာ ကဗ်ာ လက‡ာစုမ်ားကို ေဗဒဟုေခၚသည္။ ထိုစဉ္က ေဗဒသံုးပံုရွိရာ ဣရႈေဗဒ၊ သာမေဗဒ၊ ယဇုေဗဒဟူ၍တည္း။ ဣရႈေဗဒတြင္ အာရိယန္ တို့သည္ အိနၵု ျမစ္ဝွမ္းသို့ မည္သို့ေရာက္ရွိပံု၊ လူမည္းမ်ားနွင့္ တိုက္ခိုက္ရပံုစသည္တို့ကို စပ္ဆိုထားသည္။ သာမေဗဒတြင္ မိမိတို့မူလဌာေန၌ ေနစဉ္ကပင္ ေသာက္သံုးခဲ့ေသာ ေသရည္ ျဖင့္ သာမေဒဝကို ပူေဇာ္ရာ၌ ရြတ္ဆိုေသာ ကဗ်ာစု ပါဝင္ သည္။ ယဇုေဗဒကား ယဇ္ပူေဇာ္ပံု အခမ္းအနားကို ကဗ်ာစုနွင့္ စကားေျပ တြဲဘက္ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ျဖစ္သည္။ စင္စစ္ သာမေဗဒနွင့္ ယဇုေဗဒတို့သည္ ဣရႈေဗဒမွဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ကဗ်ာစုတို့ကို ထုတ္နုတ္ထားျခင္းမ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္ျကေပသည္။ အာရိယန္တို့သည္ မိမိတို့ေျပာဆိုေသာ သကၠတဘာသာ စကားကို ပိုမိုေကာင္းမြန္၍ ပိုမိုျကြယ္ဝေအာင္ တိုးတက္ျပုျပင္ ျကသည္။ စာေရးနည္းကိုလည္း ထြင္ျကသည္။ စာေရးနည္းထြင္ ျကျပီးေသာ္ ယခင္က နႈတ္တက္ရြတ္ဆိုခဲ့ေသာ ေဗဒသံုးပံုတို့ကို က်မ္းမ်ားအျဖစ္ ျပုစုျကသည္။ ဣရႈေဗဒတြင္ အိနၵုျမစ္ဝွမ္း မေရာက္မီက စပ္ဆိုခဲ့ေသာ ကဗ်ာစုနွင့္ အိနၵုျမစ္ဝွမ္းေရာက္ ျပီးေနာက္ စပ္ဆိုေသာကဗ်ာစုမ်ား ပါဝင္ရာ ဣရႈေဗဒ၌ ေနာက္ထပ္ျဖည့္သြင္းေသာ ကဗ်ာစုနွင့္ အသစ္စပ္ဆိုေသာ ကဗ်ာစုတို့ကို ထုတ္နုတ္၍ အာထဗၺနေဗဒဟု အမည္တတ္ ေလသည္။ ယဇ္ပူေဇာ္ျခင္းနွင့္စပ္လ်ဉ္း၍ ရိုးရိုးစကားေျပျဖင့္ ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို စုေပါင္းကာ ျဗဟၼဏက်မ္းမ်ားအျဖစ္ ျပုစုသည္။ အာရိယန္တို့သည္ ဓေလ့ထံုးစံနွင့္ က်င့္ဝတ္တရား တို့ကိုလည္း သုတၱက်မ္းမ်ား၌ ေဖာ္ျပသည္။ အာရိယန္တို့သည္ စဉ္းစားဉာဏ္ ပိုမိုက်ယ္ဝန္း၍ ရင့္သန္လာျကသျဖင့္ နက္နဲ ျကီးက်ယ္ေသာ က်မ္းျကီးက်မ္းခိုင္မ်ားကိုလည္း ျပုစုျကရာ ယင္းတို့မွာ ကိုယ္ခနၶာအေျကာင္းကို ေဖာ္ျပေသာ ဥပနိသွ်က်မ္း၊ ေရွးသူေတာ္ေကာင္းတို့ ေလ့က်င့္ေသာ တရားတို့ကို ေဖာ္ျပ သည့္ ပူရာဏ္က်မ္း၊ နကၡတ္တာရာ အေျကာင္းကိုျပုစုသည့္ အာကာသသွ်တၱရက်မ္းနွင့္ ခနၶာကိုယ္ အခြဲအစိတ္ပညာဆိုင္ရာ က်မ္း၊ ေဆးက်မ္း စသည္တို့ ျဖစ္ျကေလသည္။ ေရွးအာရိယန္တို့တြင္ အုပ္စုတစ္စု၌ အုပ္ခ်ုပ္သူအျကီးအကဲ တစ္ဦးစီ ရွိသည္။ ထိုအျကီးအကဲသည္ ရြာကိုလည္း အုပ္ခ်ုပ္ သည္။ လယ္ယာမ်ားကိုလည္း ရြာသားမ်ားနွင့္အတူ ထြန္ယက္ စိုက္ပ်ိုးသည္။ ယဇ္နတ္မ်ားကို လည္း ကိုယ္တိုင္ပူေဇာ္သည္။ ျမို့ျကီးျပျကီးမ်ား၌ ေနထိုင္လာျကေသာအခါ ထိုအျကီးအကဲ မ်ားသည္ ဘုရင္စိုးမင္း ျဖစ္လာျကသည္။ ထိုအခါ ဘုရင္မ်ား သည္ ေဆာင္ရြက္ရန္ တာဝန္ဝတ္တရားမ်ားျပားလာသျဖင့္ လယ္ထြန္ျခင္း၊ ယဇ္ပူေဇာ္ျခင္းမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ မျပုလုပ္နိုင္ ေတာ့ေခ်။ ထိုေျကာင့္ စာဆိုမ်ား၊ ေဗဒက်မ္း တတ္ကြ်မ္းသူမ်ား ကို ယဇ္ပူေဇာ္ေပးရန္ ေရြးခ်ယ္ရသည္။ လယ္ယာမ်ားကို ထြန္ ယက္စိုက္ပ်ိုးသူမ်ား ထားရသည္။ စစ္ပြဲမ်ား၌ ဖမ္းဆီးရခဲ့ေသာ လူမည္းမ်ားကို ကြ်န္ျပုရသည္။ ယင္းတို့ျဖင့္ အာရိယန္ လူမ်ိုး တို့တြင္ (၁) ခတၱိယ ရွင္ဘုရင္မ်ိုး၊ (၂) ျဗဟၼဏ ပညာရွိမ်ိုး၊ (၃) လယ္သမားမ်ိုး၊ (၄) ကြ်န္မ်ိုးဟူ၍ အမ်ိုးေလးပါး ကြဲျပား လာသည္။ ထိုသို့ အမ်ိုးေလးပါးကြဲျပားျခင္းကို ဇာတ္ဟုေခၚ သည္။ နွစ္ပရိေစၦဒျကာျမင့္ေလေသာ္ အလုပ္အကိုင္ အမ်ိုး အမည္တို့လည္း တိုးပြားလာ၍ အလုပ္အကိုင္ကိုလိုက္၍ ဇာတ္ အမ်ိုးမ်ိုး ကြဲျပားလာကာ ဇာတ္နိမ့္၊ ဇာတ္ျမင့္ စသည္ျဖင့္ လူတန္းစားခြဲျခားျခင္းမ်ားလည္း ရွိလာခဲ့ေလသည္။ အာရိယန္တို့၏ အရွိန္အဝါသည္ အိနၵိယ လြင္ျပင္ျကီး တစ္ေလွ်ာက္၌ ပ်ံ့နွံ့လွြမ္းမိုးခဲ့ေသာ္လည္း ေတာင္ဘက္သို့ကား ေကာင္းစြာ မပ်ံ့နွံ့ မထိုးေဖာက္နိုင္ခဲ့ေခ်။ တျဖည္းျဖည္း တစ္စ တစ္စျဖင့္ အာရိယန္ တို့သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္ လူမ်ိုး ခ်င္းေရာရွက္ကာ အာရိယန္လူမ်ိုးစစ္စစ္သည္ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ေကာ ပေပ်ာက္ခဲ့ေလသည္။ သို့ေသာ္ အာရိယန္တို့၏ ဘာသာစကားျဖစ္ေသာ သကၠတဘာသာစကားျဖင့္ ေရွးေဟာင္း စာေပ က်မ္းဂန္မ်ားစြာတို့ကို မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့သျဖင့္ ထို ဘာသာစကားသည္ ယခုတိုင္ မတိမ္ျမႈပ္ မေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ေသး ေပ။ ယင္းသည္ အေရးပါေသာ ကမၻာ့မူလဘာသာစကားျကီး တစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ခဲ့၍ ကမၻာ့ဘာသာစကားမ်ားကို ဆန္းစစ္ ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ ယင္းဘာသာစကားကို ေျပာဆိုခဲ့ေသာ ေရွးအာရိယန္လူမ်ိုးမ်ားအေျကာင္း၊ ယင္းလူမ်ိုးမ်ား ပ်ံ့နွံ့ခဲ့ပံု၊ ယင္းတို့မွ ဆင္းသက္ဆက္နွြယ္ ေပါက္ဖြားခဲ့ေသာ လူမ်ိုးမ်ား အေျကာင္း စသည္တို့ကို ေလ့လာ သိရွိနိုင္ခဲ့ျကေလသည္။ ( ဘာသာစကားရပ္ပညာ)
( သကၠတနွင့္ ပါဠိဘာသာ။)
အာရိယန္ဟူေသာအမည္ကို အိနၵိယကြ်န္းဆြယ္သို့ ေရာက္သူ မ်ားက ခံယူခဲ့ျကသည္။ သကၠတဘာသာ စကားျဖင့္ အာရိယန္ ၏ အဓိပၸါယ္သည္ ျမင့္ျမတ္ေသာဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေကာင္းျမတ္ေသာဟူ၍ လည္းေကာင္း ေရေျမ့သခင္ ဟူ၍လည္းေကာင္း အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ မတိုင္မီကာလက ဂ်ာမနီနိုင္ငံ၏ အာဏာရွင္ အဲေဒါ့ ဟစ္တလာက ဂ်ာမန္လူမ်ိုးမ်ားသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ အာရိယန္လူမ်ိုးမ်ား၏ အဆက္အနြယ္မ်ားဟုဆိုလ်က္ ဂ်ာမန္ တစ္မ်ိုးသားလံုးကို စည္းရံုးျပီးလွ်င္ အာရိယန္ အဆက္အနြယ္ မဟုတ္ေသာ ယဟူဒီလူမ်ိုးမ်ားကို တိုက္ခိုက္ သုတ္သင္ခဲ့သည္။ စင္စစ္ ဥေရာပတိုက္သားမ်ားအနက္ ဂ်ာမန္ တစ္ဦးတည္းသာ လွ်င္ အာရိယန္တို့၏ အဆက္အနြယ္မ်ားမဟုတ္ဘဲ အျခား ဥေရာပလူမ်ိုးမ်ားလည္း ရွိေသးေျကာင္း ေရွ့ပိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ ျပီးေလျပီ။ ေရွးဟိနၵူတို့၏ ျဗဟၼဏက်မ္းမ်ားတြင္လည္း ဟိနၵူ တို့က မိမိတို့သည္ အရိယာ၊ သို့မဟုတ္ ျမင့္ျမတ္ေသာ အမ်ိုး အနြယ္မ်ားဟူ၍ သံုးနႈန္းေဖာ္ျပထားေလသည္။[၁]
ကိုးကား
ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း၊ အတြဲ(၁၄)
ဖတ္မိသူမ်ား အမွန္ မယူေစလို စာစီစစ္ရန္ တင္ထားျခင္းမွ် သာ
ေရွးေဟာင္း ရွမ္းနွင့္ကရင္ အျခား လူမ်ိုးစုမ်ား
ျမန္မာ နိုင္ငံ ေျမာက္ ပိုင္း နွင့္ အ ေရွ့ဘက္ ေတာင္ ကုန္း အ ရပ္ ေဒသ မ်ား တဝိုက္ တြင္ ပုဂံ ျပည္ မ တိုင္ခင္နွစ္ ရာစု အတန္ျကာ ေလာက္ က ပင္ ရွမ္းလူမ်ိုး မ်ား နွင့္ အနြယ္ တူ လူမ်ိုးစု မ်ား သည္ ဝင္ေရာက္ ေနျက ျပီးမိမိ တို ့နွင့္ အနြယ္တူ လူမ်ိုး စုမ်ား အ လိုက္ ျမို့ျပျပည္ရြာမ်ား ထူေထာင္ျပီးစီး ေျကာင္း သမိုင္းဝင္အ ေထာက္ အထား မ်ားေတြ့ရသည္။
ျမန္မာ နိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ရွိ မိုးညွင္း ၊ မိုးေကာင္း ၊ ျမန္မာ နိုင္ငံ အေရွ့ ပိုင္း ေရွြလီျမစ္ ဝွမ္း ျပည္နယ္ မ်ား သည္ပုဂံျပည္ မတိုင္မွီ က ပင္ ထင္ရွား သည့္ျပည္နယ္ မ်ား ျဖစ္သည္။ ပုဂံေခတ္ မတိုင္မွီ အ ထိ အေနာက္တိဗက္ အ နြယ္ဝင္ မ်ားျဖစ္ သည့္ ဂ်င္းေဖါ ေခၚ ကခ်င္လူမ်ိုးနြယ္မ်ား သည္ ဝင္ေရာက္ျခင္း မျပုျက ေသးေပ၊ ခ်င္း လူမ်ိုး မ်ား သည္ လည္း အေနာက္ ရိုးမ ေတာင္တန္း ရွိ စံုမရ ေတာင္ရိုး တဝိုက္ သို ့စ တင္ ဝင္ေရာက္ခါ စ ျဖစ္ လိမ့္ မည္ ဟု ခန္ ့မွန္း ျက သည္။ ျမန္မာ နိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း နွင့္ အေရွ ့ပိုင္း အရပ္ ေဒသ မ်ား သို့ျန့္နွံ့ဝင္ ေရာက္ ျပီး မိမိ တို့ ဘာသာ ဘာဝ ျမို့ျပျပည္နယ္ မ်ား တည္ေထာင္ ၍ ေနထိုင္ျက သည့္ ရွမ္း လူမ်ိုးစု မ်ား သည္ ပု ဂံ ျပည္ မတိုင္မွီ အထိ ျမန္မာနိုင္ငံ သမိုင္းျဖစ္ေပၚ တိုးတက္ မႈ နွင့္ ဆက္စပ္ျခင္း မရွိေသးေပ။
ထို အခ်ိန္ က တရုတ္ျပည ္ယူနန္နယ္ တြင္ တန္ခိုး အင္အားျကီးမား လ်က္ရွိ သည့္ နန္ခ်ို နိုင္ငံ နွင့္သာ ပထဝီ ေဒသ အ ရ ဆက္စပ္ေနသည္ တေျကာင္း ။ လူမ်ိုး ေရး အရ ဆက္စပ္ေနသည္ ေျကာင့္လည္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာ နိုင္ငံ ေျမာက္ ပိုင္း ယခု ေခတ္ ကခ်င္ ျပည္နယ္ နွင့္ အေရွ့ပိုင္း ေတာင္ကုန္း အရပ္ေဒသ မ်ား ဘက္ သို ့ျပန္ ့နွံ့ဝင္ေရာက္ လ်က္ရွိ သည့္ ရွမ္းလူမ်ိုးစုမ်ား ကဲ့သို ့ကရင္လူမ်ိုးစုမ်ား သည္လည္း ယခုေခတ္ ကယား ျပည္ နယ္နွင့္မိုးျဗဲနယ္ မ်ား တြင္ငွင္း ၊ ေတာင္ငူ နွင့္ စစ္ေတာင္းျမစ္ အေရွ ့ဘက္ ေတာင္တန္းေဒသမ်ား တြင္ငွင္း ဝင္ေရာက္ ေနျကျပီ ဟု အေထာက္အထားမ်ား ေတြ့ရွိရသည္။
အခ်ို ့သမိုင္း သုေတသီမ်ား က ကရင္လူမ်ိုး မ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း သို ့ေရွးအက် ဆံုးဝင္ေရာက္လာျက သည့္ ေမာင္းဂြတ္ အနြယ္ဝင္ မ်ား ျဖစ္သည္ဟု ယံုျကည္ ျကသည္။ ျမန္မာ နိုင္ငံရွိ ကရင္ အမ်ိုးသား မ်ား အ ေျကာင္း ေရးသား ခဲ့သည့္ မာရွယ္ဆို သူက ကရင္လူမ်ိုးမ်ား သည္ နီဂရစ္တိုမ်ား ျမန္မာနိုင္ငံ၌ေနထိုင္စဉ္ ေရွး ပေဝသဏီ အခ်ိန္ေလာက္ က ပင္ ဝင္ေရာက္ ေနထိုင္ လ်က္ရွိသည္ ဟု ယူဆ ေျကာင္း ငွင္း ၏စာ အုပ္ တြင္ ေရး သား ေဖၚ ျပထားသည္။ မြန္ ရာဇဝင္ေဟာင္းမ်ား ၌ လည္း သုဝဏၰဘုမၼိ သထံု ကို မတည္ေထာင္မွီ က က ရင္ လူမ်ိုးနြယ္စုျဖစ္သည့္ ပအို ့ေတာင္သူ မ်ား သည္ သထံု ဘက္ သို ့ဝင္ေရာက္ လ်က္ ရွိျပီဟု ေရး သား ထား သည္။
က်မ္းကိုး
ရွမ္းလူမ်ိုးမ်ားအေျကာင္း။
ေဒါ့ဗ္ မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦးဖုနန္-ဖန္-ပ်ူ နွင့္ရခိုင္ယိုးဒယားသင္းဂ်ာနယ္။
အေရွ့ေတာင္အာရွရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ေရွးေဟာင္းျမန္မာလူမ်ိုးမ်ား
အာရွ တိုက္ ဆိုင္ရာ ဘာသာေဝါ ဟာရ ပညာရွင္ မ်ား က ျမန္မာလူမ်ိုး မ်ားသည္ အေရွ ့ တိဗက္ ဘာသာ ေဝါ ဟာရ အုပ္စု ဝင္လူမ်ိုး တမ်ိုးျဖစ္ သည္ ဟု အတည ္ျပုထားျကသည္။ တရုတ္ မွတ္တမ္းေဟာင္း မ်ား ၏ အဆို အရ ျမန္မာလူမ်ိုးမ်ား သည္ တရုတ္ျပည္ အေနာက္ ေျမာက္ ကန္ဆူ နယ္ တြင္ ေနထိုင္ျကသည္။ တ ရုတ္ က ဖိသျဖင့္ တိဗက္ ကုန္းျမင့္ ေဒသ တဝိုက္သို့ ့ေျပာင္းသြားျကသည္။
တိဗက္တို ့ က ေမာင္းထုတ္ သျဖင့္ ယူနန္နယ္ သို့ေျပာင္းျက သည္။ ထို အခ်ိန္ တြင္ ယူနန္ နယ္ တြင္ အင္အား ျကီးမား လာသည့္ ထိုင္းရွမ္းမ်ားသည ္ျပည္နယ္ျကီး ၆ ခုကို နန္ခ်ို နိုင္ငံ အျဖစ္ ပထမဆံုး သိမ္းသြင္း ေနသည့္ ကာလ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာလူမ်ိုး မ်ားသည္ ယ ူနန္နယ္ တြင္ နန္ခ်ို ထိုင္း ရွမ္း မ်ား နွင့္ နွစ္ အတန္ျကာ ေန ထိုင္ လာ ခဲ့ျက သည္ ဟု ယူ ဆ ရ သည္။ တရုတ္ ရာဇဝင္ ဆရာ ျကီး ဖန္ခ်ံု ၏ မွတ္ တမ္း ၌ ငွင္းတို ့၏ အျကီး အကဲ အား မင္း ဟု ေခၚ ေဝၚ ေျကာင္း ထိုင္း ရွမ္း မ်ား က ေစာမင္း ဟု ေခၚ ေဝၚ ေျကာင္း ေရးသား ထား သည္ ယင္း သို ့နန္ခ်ို ထိုင္း ရွမ္း မ်ား ၏ လက္ ေအာက္ တြင္ ေန ထိုင္ ရာမွ ထိုင္းရွမ္း တို ့၏ ဖိနွိပ္မႈ အား မခံနိုင္ သ ျဖင့္ ျမန္မာ နိုင္ငံ တြင္း သို ့ဝင္ ေရာက္လာျကသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ သမိုင္း နွင့္ ပတ္သက္ ၍ အျကား အျမင္မ်ား သည့္ သမိုင္းဆရာ ေဂၚဒြင္လုစ ္၏ အဆိုအရ ျမန္မာမ်ားသည္ ေရွးဦး စြာ ေက်ာက္ဆည္နယ္ သို ့ဝင္ ေရာက္ လာျပီး ျမန္မာနိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း သို ့ျပန့္ နွံ့သြားသည္ ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာတို ့ရာစုနွစ္ အ နည္းငယ္ အတြင္း အေျခ စိုက္ နိုင္ျခင္း မွာ ျမန္မာ တို ့၏ အစြန္း အစ အျပင္ ထို အခ်ိန ္ကာလ တြင္ နန္ခ်ို ထိုင္းရွမ္း တို့ ၏ တိုက္ ခိုက္ ဖ်က္ဆီးျခင္း ကို ခံလိုက္ရျပီး ၊ တိုင္းပ်က္ျပည္ပ်က္ နွင့္ အုပ္ခ်ုပ္ေရး ပ်က္သုဉ္းယံုသာ မကကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း မ်ားပါ ပ်က္ ျပားျပီး ရပ္တည္ရာ မရ ကစင့္ ကလ်ား ျဖစ္ေနသည့္ ပ်ူ လူမ်ိုး မ်ား နွင့္ ေရာ ေထြး ေန ထိုင္ရာ မွ ရာစုနွစ္ အနည္းငယ္ ခန္ ့အတြင္း ပ်ူ လူမ်ိုး မ်ား နွင့္ ေသြးေရာေနွာ သြားျကျပီး လူမ်ိုး ျကီး နွစ္မ်ိုး ေပါင္း စပ္ လိုက္ျကသျဖင့္ စိုက္ပ်ိုးေရး ၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ား ၊ အုပ္ခ်ုပ္ေရး ၊ ကာကြယ္ေရး၊ ယဉ္ေက်းမႈ စသည္ ျဖင့္ အစစ အရာရာ တိုးတက္ဖြံ ့ျဖိုးလာျပီး ကိုးရာစု နွင့္ ဆယ္ရာစုခန္ ့ေလာက္တြင္ ျမန္မာ နိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ေဒသ အား စည္းလံုးသိမ္းသြင္းျပီး ပုဂံျပည္ နွင့္ ပုဂံမင္းဆက္ ကို စတင္ တည္ ေထာင္ေလသည္။
က်မ္းကိုး
ဖန္ခ်ံု ( တရုတ္ရာဇဝင္ဆရာျကီး )
တရုတ္မွတ္တမ္းေဟာင္း
ေရွးေဟာင္းျမန္မာေခတ္ဦး ပုဂံ နယူးေယာက္။ ေဂ်ေဂ်ေအာ္စတင္။ -၁၉၆၉ လုစ္
ပ်ူနိုင္ငံ
ထိုင္းလင္း ေခၚ ယိုးဒယားရွမ္း မ်ားဝင္ေရာက္ မလာမွီ ယခု ထိုင္းလင္း ေခၚ ယိုးဒယားနိုင္ငံ တြင္ အေရွ ့ အာရွ တိုက္ေတာင္ပိုင္း အင္ဒိုခ်ိုင္းနား ကြ်န္းဆြယ္ မဲနံျမစ္ဝွမ္း တဝိုက္ တေလ်ာက္ ျကီးက်ယ္ ေကာင္းစား ခဲ့ သည့္ ခမာ လူမ်ိုးမ်ား ၏ ကေမၺာဒီးယားနိုင္ငံ ေခၚ ကေမၺာဇ နိုင္ငံေတာ္ျကီး ရွိ သ ကဲ့ သို ့၃ရာစု မတိုင္မွီက ပင္ ဗီ ယက္နန္ ဘက္ တြင္ စမၸျပည္ မ်ား တည္ရွိခဲ့သည္ ကိုေရွးေဟာင္းျမို ့ပ်က္ မ်ား ၊ အေဆာက္အဦး မ်ား ၊ ေရွး ေဟာင္း ေက်ာက္စာ မ်ား တူး ေဖၚေတြ ့ရွိခဲ့သည္၊ မြန္ရာဇဝင္ေဟာင္းမ်ား ၌ မဲနံျမစ္ဝွမ္းေျမာက္ပိုင္း ေဒသ အား ေယာနကတိုင္း ဟရိပုဥၥျပည္ ၊ ေတာင္ပိုင္းေဒသ အား အယုဇၩယတိုင္း ဒြါရာဝတီျပည္ဟု ေဖၚျပထားသည္။
ထို အခ်ိန္ကာလ တြင္ ထိုင္းရွမ္းမ်ားသည္ တရုတ္ျပည္ယူနန္နယ္ တြင္ နန္ခ်ို နိုင္ငံ အားတည္ေထာင္ ၍ တ ရုတ္ ဧကရာဇ္ အား လက္ေဆာင္ဘ႑ဍာ ဆက္သရသည့္ တရုတ္ လက္ေအာက္ခံ တိုင္းျပည္ျဖစ္သည္၊ ပ်ူ လူ မ်ိုးမ်ား နွင့္ ပတ္သက္သည့္ သမိုင္းဝင္ တရုတ္ စာေပ ထန္ ရာဇဝင္ေဟာင္း မ်ားမွ ေကာက္ နုတ္ ေဖၚျပ ရလွ်င္ ပ်ူ လူမ်ိုး မ်ား အား ၄ ရာစုေလာက္ က ပင္ မ်ားစြာ တိုးတက္ ယဉ္ေက်းသည့္ လူမ်ိုး တမ်ိုး ျဖစ္ျပီး ၈ ရာစု ေလာက္ တြင္ ျကီးက်ယ္ ခန္းနား အံ့ဩဖြယ္ ရာ ျမို ့ျကီး ၅ ျမို ့ နွင့္ ျပည္နယ္ ကေလးေပါင္း ၁၈ နယ္မွ်ရွိ ေျကာင္း ဘုရင္မင္း ၏ အမည္ကား မဟာရာဇာ တည္း ။ အမတ္ခ်ုပ္ အမည္ က မဟာေသနတည္း။ မင္းျကီး မဟာရာဇာ သည္ ခရီးတိုသြားသည့္ အခါ ေရွြျကိုးခတ္ သည့္ ထမ္းစင္စီးျပီး ။ ခရီးရွည္သြား လွ်င္ ဆင္ စီး သည္။ မိဖုရားေမာင္းမတရာေက်ာ္ရွိသည္၊ ျမို ့ေတာ္တံတိုင္းဝန္းက်င္အားစဥ့္အုတ္နွင့္စီထားသည္။
က်ံုး ကမ္းပါး ကို အုတ္စီသည္။ တံတိုင္း အတြင္း ၌ ေသာင္းေပါင္းမ်ား စြာေသာ မိသားစု မ်ား ေနထိုင္ျကျပီး ဗုဒၶ ဘာသာဘုန္းျကီး ေက်ာင္း တရာေက်ာ္ရွိသည္။ ေက်ာင္းပရဝုဏ္ က အစ အခန္းမ်ားပါ ေရွြေငြ မြမ္းမံ၍အနီအဝါစသည့္ေတာက္ပသည့္ေဆးမ်ားေရးျခယ္ထားသည္။ ခ်ိတ္ေရာင္ခံ ေဆးသုတ္၍ ပန္းထိုး ေကာ္ေဇာမ်ားျဖင့္ ဖံုးလွြမ္းထားသည္။ လူ အမ်ား သည္ ေမတၱာေရွ ့ထားျပီး သတၱဝါ အမ်ား ကို သတ္ျဖတ္ညွင္းဆဲ ရန္ ဝန္ေလးသည္။ မာန္မာန နွိမ့္ခ် ၍ရည္မြန္သည္ကိုတန္ဘိုးထားသည္။ စကားအေျပာအဆိုနည္း၏ေဗဒင္ဆရာေပါသည္။ ဤ မွ်ျကီးက်ယ္ ထင္ရွားသည့္ ပ်ူလူမ်ိုးမ်ား သည္ ၉ ရာစု ေလာက္တြင္ နန္ ခ်ို ထိုင္းရွမ္းမ်ား ၏ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္ခိုက္ ဖ်က္ဆီးမႈ ကို ခံ လိုက္ျက ရသျဖင့္ ပ်ူ လူ မ်ိုး မ်ား တည္ေထာင္ခဲ့ သည့္ျမို ့ျပ ျပည္နယ္ မ်ားသည္ ပ်က္ စီးသြား ခဲ့ရသည္။ ထို ့အတူ လူမ်ိုး တမ်ိုး အျဖစ္ ရပ္ တည္နိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ ပဲ ကစဥ့္ ကလ်ား ျဖစ္သြားရ ေတာ့ သည္။
က်မ္းကိုး
မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦးဖုနန္-ဖန္-ပ်ူ နွင့္ရခိုင္ယိုးဒယားသင္းဂ်ာနယ္။
ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၏ ပ်ူေတြဘယ္ေပ်ာက္သြားသလဲ
ဖန္ခ်ံု ( တရုတ္ရာဇဝင္ဆရာျကီး )
ထန္တရုတ္မွတ္တမ္းေဟာင္းမ်ား
ေရွးေဟာင္းျမန္မာေခတ္ဦး ပုဂံ နယူးေယာက္။ ေဂ်ေဂ်ေအာ္စတင္။ -၁၉၆၉ လုစ္
အေရွ့ေတာင္အာရွရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ျမန္မာရာဇဝင္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)
ဒြတၱေဘာင္မင္းျကီးနွင့္သေရေခတၱရာ
ဗုဒၶ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အိနၵိယ ေျမာက္ပိုင္း နယ္စပ္ နီေပါ တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့ သည့္ သာကီဝင္ မင္းတပါး ျဖစ္သည္၊ မင္းသား ၏ အဘိုးသည္ သာကီဝင္ လူမ်ိုးနြယ္စု အတြင္း ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားျပီး ျမန္မာနိုင္ငံ ဧရာဝတီ ျမစ္ ညာအရပ္ တေကာင္းတြင္လာေနသည္။ ထို မင္းအမည္ မွာ အဘိရာဇာဟုေခၚသည္။ ျကီးျမတ္ေသာ မင္းဟု အ ဓိပၸါယ္ ရသည္၊ အဘိရာဇာမင္း ကြယ္ လြန္ သည့္ အခါ သားနွစ္ပါး က နန္းလုျကရာ အျကီးက ေတာင္ ဘက္ သို ့ထြက္လာ ျပီး ရခိုင္ ဓညဝတီ သို ့ေရာက္ သြား သည္။ မင္းသားအငယ္ က အထက္ အညာ ကို အနိုင္ရ လိုက္ သည္။ တေကာင္း နန္းဆက္ မွာ ကံရာဇာငယ္ က စ သည့္ မင္းဆက္ ၃၂ ဆက္ ေျမာက္တြင္ နန္ခ်ို ရွမ္းမ်ားေရာက္ ဖ်က္ဆီး ၍ ျပည္ပ်က္ခဲ့ရသည္။ ျပည္ပ်က္စဉ္ အစု ၃စု ကြဲကာ တစုသည္ ဧရာဝတီျမစ္ရိုး တေကာင္း ေတာင္ ဘက္ မလယ္အရပ္တြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ျကသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ နွစ္ေပါင္း နွစ္ေထာင့္ငါးရာ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ဘုရား လက္ထက္ က ဟု ဆိုသည္။ အဘိရာဇာ အား ဘိုးဘြားအရာ မွ နွင္ထုတ္သည့္ သေဘာမ်ိုး နွင့္ သာကီဝင္ မင္း တပါးျဖစ္သည့္ ဓဇရာဇာ သည ္မလယ္ အရပ္သို ့ေရာက္လာျပန္ျပီး ငွင္း အရပ္တြင္ ခိုကိုးေနသည့္ သာကီဝင္ မင္းသမီး တဦး နွင့္ လက္ထပ္ျပီး ပ်ူမင္းဆက္ကို တေကာင္းတြင္ ထပ္ ၍ ထူေထာင္ျကျပန္သည္။ ၁၇ နွစ္ ေျမာက္ မင္းသည္ မဟာရာဇာမင္းျကီး ဟု ေသာဘြဲ ့အမည္ျဖစ္သည္။ မဟာရာဇာမင္းျကီး တြင္ နန္းဆက္ခံ မည့္ သားေတာ္မရွိ ၍ ေယာက္ဖေတာ္ ေခပဒုတ အား အိမ္ေရွ ့အရာအပ္နွင္းသည္ ေခပဒုတ မင္းသားသည္ ရန္သူ အား နွိမ္နင္းရန္ တပ္ထြက္လာျပီး ရန္သူအား နွိမ္နင္းျပီး ေနာက္ မူလေနထိုင္ရာ နွင့္ အလြန္ကြာေဝး သည့္ ေနရာေရာက္ေနေသာေျကာင့္ ေနာင္ အခါ သေရေခတၠရာျဖစ္မည့္ ေနရာ တြင္ ရေသ့ဝတ္ လိုက္သည္။
ရေသ့ျကီး ၏ ေယာက္ဖ မင္းျကီး တြင္ မ်က္မျမင္ မင္းသား ညီေနာင္နွစ္ပါး ရွိသည္ ။ ေမြးစ ကပင္ ေဖ်ာက္ ဖ်က္ ရန္ မင္းျကီး က ခိုင္းေသာ္လည္း မယ္ေတာ္ က တိတ္တဆိတ္ ေမြးထားခဲ့သည္။ ညီေနာင္ မင္းသား နွစ္ပါး အ ရြယ္ေရာက္လာသည့္အခါ မင္းျကီးကသိျပီး ေဖါင္ေပၚတင္ကာျမစ္ထဲေမွ်ာလိုက္သည္။ ျမစ္တြင္ ေမွ်ာပါ လာရင္း မ်က္ေစ့ အလင္းရသည္။ ျမစ္ေအာက္ပိုင္း အေျကအရပ္တြင္ရွိသည့္ ဦးျကီးရေသ့ နွင့္ေတြ ့ကာ ဦးျကီး ရေသ့ ၏ အစီအမံ အတိုင္း မဟာသမၻဝမင္းသား နွင့္ ပ်ူမင္းသမီး နန္းခမ္းအား ထိမ္းျမားေစ ျပီး ပ်ူတို့ အား အုပ္ခ်ုပ္ မင္း လုပ္ေစသည္။ ထိုသူတို ့မွ ဒြတၱေဘာင္မင္းသားကိုဖြားျမင္သည္။ ဒြတၱေဘာင္မင္းျဖစ္သည့္အခါ အလြန္က်ယ္ဝန္းသည့္ သေရေခတၱရာျမို ့ျကီးအားတည္ေဆာက္ပါသည္။ ဗုဒၶသာသနာ ေတာ္အား ေထာက္ပံ့ျပီး ေန့စဉ္ ရဟန္းသံဃာ သံုးေသာင္းအား ပစၥည္းေလးပါး လႉသည္။ ဒြတၱ ေဘာင္းမင္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ ဘုရားမ်ား မွာ ေသာျကမ ဘုရား ၊ ညီးညီးဘုရား ၊ စီးစီးဘုရား ၊ ေဘာေဘာ ဘုရား၊ ပုထိုးျကီးဘုရား မ်ားျဖစ္သည္။ သို ့ေသာ္ မင္းျကီးသည္ သာသနာေျမ ( ဘုန္းျကီးေက်ာင္း ) ေျမ အား သိမ္းယူခဲ့ေသာအမႈ ကို ျပုခဲ့ ေသာ ေျကာင့္ ျပည္သူတို ့ ၏ ေလးစားမႈ အား မရ ေတာ့ပဲ အခြန္အေကာက္မ်ား ရရွိမႈ နည္းပါးခဲ့သည္။ မင္း ျကီး သည္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ တိုင္းခန္း လွည့္လည္၍ အခြန္ခံထြက္ျပန္ ရာ ၊ ပန္ထြာ( ေတာင္တြင္းျကီး ) မင္းသမီး နွင့္ေတြ ့ျပီး ပန္ထြာမင္းသမီး အား ယစ္မူးရင္း မဆင္မျခင္သြား လာရာမွ မုန္တိုင္းမိကာ ေရနစ္ေပ်ာက္ ဆံုး သြားသည္။ ရာဇဝင္က်မ္း တို့ တြင္ ဒြတၱေဘာင္မင္းျကီး အေျကာင္း ေရးသားေဖၚျပျကရာ တြင္ အေရးပါဆံုး အခ်က္မွာ ဗုဒၶ သာသနာ အား စည္ပင္ထြန္းကား ရန္ ဘုရင္မ်ားသည္ ေထာက္ပံ့ခဲ့ေသာ္လည္း သာသနာ အား ထိခိုက္ ဖြယ္ ရာ တစံု တခု လုပ္မိ သည္ နွင့္ ေဘးဒဏ္ သင့္ ၍ ပ်က္စီး ရပံု ကို ထင္ရွား စြာ ေရး သား ေဖၚျပ ျကသည္ ကို ေလးနက္စြာ သံေဝ ဂ ယူသင့္ျကပါသည္။
က်မ္းကိုး – ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၏ ပ်ူေတြဘယ္ေပ်ာက္သြားသလဲ သမိုင္း စာအုပ္ စာမ်က္နွာ ၁၈၁ မွ ၁၈၈ ထိ ေကာက္နုတ္ေဖၚျပသည္။
ေရွးေဟာင္းရခိုင္လူမ်ိုးမ်ား
ပ်ူ နွင့္အနြယ္တူကမ္းယံ လူမ်ိုးမ်ား ျမန္မာနိုင္ငံဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္း ေဒသ ဘက္ သို ့ဝင္ေရာက္ သည့္ အခ်ိန္ ကာလ ေလာက္မွာပင္ အေနာက္ တိဗက္ အနြယ္ဝင္ အျခား လူမ်ိုးစုမ်ား သည္လည္း ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း ေဒ သ မ်ား သို ့အိနၵိယနိုင္ငံအေရွ့ပိုင္းေဒသမ်ားဘက္ မွ ဝင္ေရာက္ လာျကသည္။ ရခိုင္ကမ္းရိုး တန္း ေဒ သ နွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သမိုင္းမ်ားကိုေလ့လာသည့္အခါ ေရွး အ က် ဆံုး မင္း ဆက္ မ်ား နွင့္ျပည္နယ္မ်ား သည္ စစ္ ေတြ ပတ္ ဝန္း က်င္ ေဒသတဝိုက္ေလာက္ တြင္ အေျခခံသည္ ကိုအမ်ားဆံုးေတြ့ရွိရသည္။ ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းေတာင္ပိုင္းေဒသမ်ား သို့ဝင္ေရာက္ ေျခခ်သည့္ လူ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားမွာ ပ်ူနွင့္ အ နြယ္ တူ ကမ္း ယံ လူမ်ိုး မ်ား သည္ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္း အရပ္ ေဒသမ်ား မွ တ ဆင့္ဝင္ ေရာက္ လာဖြယ္ရာ ရွိ သည္။ ရခိုင္ရာ ဇဝင္ေဟာင္းမ်ား၌ ေရးသား ေဖၚျပထားသည္မွာ ဗုဒၶ ပြင့္ ေတာ္ မမူမွီ လြန္ခဲ့သည့္ နွစ္ ေပါင္း ၅၀ဝ၀ ေက်ာ္ ေလာက္ မွ စ၍ဓညဝတီ ကို တည္ေထာင္ သည့္ မာရယု မင္းဆက္ ၅၄ ဆက္မွ် စိုးစံခဲ့ ေျကာင္း ဒုတိယ အျကိမ္ဓ ည ဝတီကိုတည္ေထာင္သည့္ကံရာဇာျကီးမင္းဆက္ ၂၉ ဆက္ေျမာက္ စနၵသူရိယမင္း သည္ ဗုဒၶနွင့္ ေခတ္ ျပိုင္ ျဖစ္ျပီး မဟာ မုနိ ရုပ္ပြား ေတာ္ ကို သြန္းလုပ္ ခဲ့ေျကာင္း ေရးသား ေဖၚျပျကသည္။
ရခိုင္ကမ္း ရိုးတန္းေဒသတဝိုက္ တြင္ ေတြ ့ရွိရသည့္ သ မိုင္း ဝင္ေထာက္အထား မ်ား အရ ပုဂံျပည္ မတိုင္မွီ ရာ စု နွစ္မ်ားစြာကပင္ျပည္နယ္ကေလးမ်ား မင္းဆက္မ်ား ထူေထာင္ျပီးစီးေျကာင္း ေတြ့ရွိရသည္ အထူးသျဖင့္ ေဝ သာလီ သပိတ္ေတာင္ ဓညဝတီျပည္နယ္မ်ားသည္ သူ့ေခတ္နွင့္ သူ့အခါ ထင္ရွားျကီး က်ယ္ သည့္ျပည္ နယ္ ္မ်ားျဖစ္ ခဲ့ျကသည္။ သို့ေသာ္ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းေဒသတခုလံုးကိုစည္းလံုး သိမ္း သြင္း သည့္မင္း ဆက္ မ်ား မရွိ ခဲ့ေပ။ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္းေတာင္ပိုင္းရွိသံတြဲသည္၁၃ရာစုခန့္အထိသီးျခားကင္းလြတ္ခဲ့သည့္ျပည္နယ္ေဒသအျဖစ္ တည္ ရွိခဲ့သည္။ျမန္မာတနိုင္ငံလံုး ကို စတင္စည္းရံုးခဲ့သည့္ ပုဂံမင္းဆက္ဘုရင္မ်ား၏ လက္ ေအာက္ျပည္ နယ္ မ်ား အျဖစ္ က်ေရာက ္ျခင္း မရွိပဲ သီးျခား ကင္း လြတ္ခဲ့ပါသည္။
က်မ္းကိုး
ရခိုင္ရာဇဝင္ ။ ေအာင္သာဦး
စနၵမာလာလကၤာရ။ ရခိုင္ရာဇဝင္သစ္ ရခိုင္သမိုင္း ၊ ၁၅ ၊ ၁၈ ရာစု
အေရွ့ေတာင္အာရွရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ျမန္မာရာဇဝင္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)
မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦး ဖုနန္-ဖန္-ပ်ူ နွင့္ ရခိုင္ ယိုးဒယားသင္း ဂ်ာနယ္။
ေရွးေဟာင္းမြန္လူမ်ိုးမ်ား ( ၁ )
ေရွး ေဟာင္း ပ်ူ လူမ်ိုး မ်ား နည္း တူျမန္မာ နိုင္ငံ သ မိုင္း နွင့္ ေထရ ဝါရ ဗုဒၶ ဘာသာ သာသနာ ကို အေျခခံ အုတ္ ျမစ္ ခ်ေပး ခဲ့သူ လူမ်ိုး ျကီး တမ်ိုး မွာ မြန္ခမာ အနြယ္ဝင္ မြန္လူမ်ိုး မ်ားျဖစ္သည္။ အေရွ ့ ့အာရွ တိုက္ ဆိုင္ရာ သမိုင္း ပညာရွင္ မ်ားျဖစ္ျက သည့္ အိုနယ္လုစ ္နွင့္ ဟာဘတ္ ေအစတက္ တို ့က အာ ရွတိုက္ ေတာင္ ပိုင္း ေဒသမ်ား သို ့ဦးစြာ ဝင္ေရာက္လာ သည့္ ေမာင္းဂြတ္ အနြယ္ဝင ္မ်ား ဟု ဆိုျကသည္ သို ့ေသာ္ တိဗက္ တ ရုတ္ နွင့္ ထိုင္း တရုတ္ အနြယ္ဝင္ မ်ား နွင့္မ ဆိုင္ပဲ ဩစထရို ေအရွတစ္ အုပ္စုဝင္ လူမ်ိုးနြယ္ မ်ား အ ျဖစ္ မြန္ ခမာလူမ်ိုး မ်ားအား သတ္မွတ္ျကသည္။
အိနၵိယျပည္ ဒဏၡိဏ ကုန္းေျမ တဝိုက္ ရွိ မြန္းဒတ္စ္ လူမ်ိုး မ်ား ၊ ဘဂၤႅား နယ္ရွိ ဆန္သာလ္ လူမ်ိုး မ်ား ၊ အာ သံနယ္ ရွိ ခါဆီး လူမ်ိုးမ်ား ၊ ျမန္မာနိုင္င ံရွိ ပေလာင္ ။ ဝ ။ မြန္လူမ်ိုး မ်ားသည္ မူလ က လူမ်ိုး တမ်ိုး တည္းျဖစ္ လိမ့္မည္ဟု ယုူဆျကသည္။ သို ့ေသာ္ အာရွ တိုက္ေတာင္ပိုင္း သို ့ဝင္ေရာက္ လာျက ရင္း အိနၵိယ ၊ ျမန္မာ ၊ အင္ဒို ခ်ိုင္းနား ကြ်န္းဆြယ္ ေဒသမ်ား သို ့ျပန္ ့နွံ ့သြားျက သည္ဟု သမိုင္း သုေတ သီမ်ား က ယူဆျကသည္။ မြန္လူမ်ိုးမ်ား ျမန္မာနိုင္ငံတြင္း သို ့ ဝင္ေရာက္ မလာခင္ က ငွင္း တို ့နွင့္ အ နြယ္တူ ခမာလူမ်ိုးမ်ား နွင့္ အတူ အင္ဒိုခ်ိုင္းနား တဝိုက္ တြင္ ေနထိုင္ ခဲ့ျကေျကာင္းသ မိုင္း ဝင္ အ ေထာက္ အ ထားမ်ား ေတြ ့ရွိ ရ သည္။ ၁၃ ရာစု ေလာက္ က မွ ယိုးဒယား ( ထိုင္းလင္း ) မ်ား ဝင္ ေရာက ္ေနထိုင္ျက သည္။
အင္ဒို ခ်ိုင္းနား ကြ်န္းဆြယ္ မဲနံျမစ္ ဝွမ္းေဒသ တဝိုက္ တြင္ ေရွးေဟာင္း မြန္လူမ်ိုး မ်ား နွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ျမို ့ေဟာင္းျမို ့ပ်က္ မ်ား ၊ ဘာသာ ကိုးကြယ္ မႈ ဆိုင္ရာ ၊ ေရွးေဟာင္း ေက်ာက္စာ မ်ား ကို ေတြ့ ရွိရသည္။ မြန္ရာဇဝင ္ေဟာင္း မ်ား ၌ မဲနွံျမစ္ဝွမ္း ေျမာက္ပိုင္း ေဒသ ကို ေယာနက တိုင္း ဟရိပုဥၥျပည္နယ္ ၊ ေတာင္ ပိုင္းေဒသကို အယ ဇၩယ တိုင္း ဒြါရဝတီျပည္နယ ္ဟု ေရးသား ေဖၚျပ ျကျပီး အာရပ္ ခရီးသြား မွတ္တမ္း မ်ား တြင္ လည္း သုဝဏၰဘုမၶိ တိုင္း ၏ ျကီး က်ယ္ ခန္းနား ပံု ကို ေရးသား ထားျကသည္။ ေရွးေဟာင္း မြန္လူမ်ိုး မ်ား သည္ အိနၵိယ ေတာင္ပိုင္း ေဒသမ်ား နွင့္ကူးလူး ဆက္ဆံခဲ့ျကျပီး ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာနွင့္ အျခား ယဉ္ေက်းမႈ မ်ား ကိုျမန္မာ နိုင္ငံတြင္းသို ့တင္သြင္းခဲ့ျကသည္။
က်မ္းကိုး
ရာဇဓိရာဇ္ အေရးေတာ္ပံု ။ ဗညားဒလ
အေရွ့ေတာင္အာရွ ရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ျမန္မာ ရာဇဝင္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)
မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦး ဖုနန္-ဖန္-ပ်ူ နွင့္ ရခိုင္ ယိုးဒယားသင္းဂ်ာနယ္။
ေရွးေဟာင္းမြန္လူမ်ိုးမ်ား ( ၂ )
၃ ရာစု ခန္ ့ဝန္းက်င္ ေလာက္ တြင္ ဗီယက္နမ္ နိုင္ငံတြင္ ေပၚေပါက္ ခဲ့သည့္ စမၸျပည္နယ္ နွင့္ ငွင္း ၊ ၅ ရာစု ေလာက္ တြင္ စတင္ တည္ေထာင္ ၍ ၁၃ ရာစု ခန့္ ေလာက္ အထိ အင္ဒိုခ်ိုင္းနား ကြ်န္း ဆြယ္ နွင့္ အ ေရွ ့ အာ ရွတိုက္ ေတာင္ပိုင္း တြင္ ျကီးက်ယ္ ေကာင္းစားခဲ့သည့္ ခမာ လူမ်ိုးမ်ား ၏ ကေမၺာဇ နိုင္ငံ ေတာ္ျကီး နွင့္ ေရွး ေဟာင္းမြန္လူမ်ိုး မ်ား သည္ဆက္သြယ္ မႈ မ်ားရွိ ခဲ့ျကသည္။ ေရွးေဟာင္း မြန္လူမ်ိုး မ်ား သည္ မဲနံ ျမစ္ဝွမ္း ေဒ သ တဝိုက္ တြင္ နွစ္ကာလ မ်ား စြာ ေနထိုင္ျပီး မွ ျမန္မာ နိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ေဒသ ျဖစ္ သည့္ တနသၤာရီ ဘက္သို ့ျပန္ ့နွံဝင္ေရာက္လာျကသည္။ ထို ့ေနာက္ ဧရာဝတီျမစ္ ဝွမ္းမ်ား နွင့္ ၊ စစ္ေတာင္း ၊ ျမစ္ဝကြ်န္းေပၚ ပဲခူး ဘက္ သို ့ျပန္ ့နွံ့လာျပီး ၉ ရာစုနွစ္ခန္ ့တြင္ ဥႆာပဲခူးျပည္ နွင့္ မာလ မင္းဆက္ ကို ထူေထာင္ျကသည္။ ထိုသို့ထူေထာင္စဉ္ ျမန္မာနိုင္ငံပင္လယ္ကမ္းရိုးတန္းဘက္ကိုအေျခစိုက္ထူ ရန္ျကိုးပမ္း အား ထုတ္ျက သည့္ အိနၵိယနိုင္ငံေတာင္ပိုင္းခ်ိုလာမင္းဆက္ဘုရင္မ်ားနွင့္တိုက္ခိုက္ျကရသည့္စစ္ပြဲမ်ားအေျကာင္း အားမြန္ရာဇဝင္ မ်ား ၌ေရးသားထားသည္။၁ဝရာစုခန့္က အိနၵိယေတာင္ပိုင္းခ်ိုလာမင္းဆက္ ရာဂ်န္ဒရာမင္းသည္ျမန္မာနိုင္ငံ ပင္ လယ္ကမ္းရိုးတန္းကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ထားေျကာင္း ေဖၚ ျပထားသည္။
ခမာ လူမ်ိုးတို ့ ၏ ကေမၺာဒီးယား နိုင္ငံ တန္ခိုး ျကီးမား ခဲ့ စဉ္ က မြန္လူမ်ိုး တို ့၏ ျမို ့ျပ ျပည္နယ္မ်ား ကို ယင္း တို့ နိုင္ငံ ၏ အစိပ္အပိုင္းတခု အျဖစ္ ဆက္ဆံျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ အေနာ္ရထာ မင္း လက္ထက္ တြင္ ဥႆ ပဲ ခူး အား မဲနံျမစ္ဝွမ္း မွ ဂြ်န္းစစ္သည္မ်ား လာေရာက္ တိုက္ခိုက္ ၍ အေနာ္ရထာဘုရင္၏ တပ္မ်ား က သြား ေရာက္ ကူ ညီ ရ ေျကာင္း ရာဇဝင္သမိုင္းမ်ား၏ ေရးသားထားခ်က္မ်ားကို လည္း ဆက္စပ္ေလ့လာျကည့္နိုင္သည္။
ေရွး ေဟာင္း မြန္လူမ်ိုးမ်ား သည္ တနသၤာရီ မွ ပဲခူး အထိျပန္ ့ နွံ့ လာျပီး ရာစုနွစ္ အနည္းငယ္ အတြင္း ျမစ္ဝ ကြ်န္းေပၚ ေဒသတခုလံုး သို ့ျပန္ ့နွံ့သြားျကသည္။ ရန္ကုန္ ေျမာင္းျမ ပုသိမ္ ဖ်ာပံု က်ိုက္လတ္ တြံေတး ေဒး ဒရဲ လ ပြတၠာဓနုျဖူ က်ံုေပ်ာ္ ျမို ့မ်ားသည္ မြန္လူမ်ိုးမ်ား တည္ေထာင္ ခဲ့ျက သည့္ျမို ့ျပမ်ား ျဖစ္ျပီး အ ေခၚ အေဝၚ မ်ား သည္ လည္း မြန္လူမ်ိုး တို ့ေဝါဟာရမ်ား ျဖစ္သည္။
၁၄ ရာစုခန္ ့ေလာက္တြင္ ေရွးေဟာင္း မြန္လူမ်ိုး တို့ အျပည္ျပည္ အကြဲကြဲ အျပားျပား အမင္းမင္း ျဖစ္ ေန ျခင္း အား ရာမညတိုင္း ကို စတင္ထူေထာင္ သည့္ ဝါရီရူမင္းဆက္ ရာဇာဓိရာဇ္ဘုရင္ က ပထမ ဦးဆံုး အျကိမ္ စည္းလံုးသိမ္းသြင္းခဲ့သည္။ ေရွးေဟာင္း မြန္လူမ်ိုးတို ့ ၏ ျမို ့ေဟာင္းမ်ား ေစတီမ်ား ကိုးကြယ္မႈ ဆိုင္ရာ နွင့္ ယဉ္ေက်းမႈ မ်ား အား ေလ့လာ ေတြ ့ရွိခ်က္ တြင္ ေရွးေဟာင္း ပ်ူလူမ်ိုးမ်ား ကဲ့သို ့ျဗဟၼဏ နွင့္ မဟာယန မ်ား ကို မေတြ ့ရွိရ ပဲ ေထရဝါဒ ဆိုင္ရာ ယဉ္ေက်းမႈမ်ား ကို သာ ေတြ့ရွိရသည္။ ပိသုကာ နည္းမွာ အိနၵိယနိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း သို့နြယ္ ကာ ပါဠိစာေပ ကို သာသံုးစြဲျပီး အကၡရာ အေရးအသား မွာ အိနၵိယ နိုင္ငံအေရွ ့ေတာင္ ဘက္ ကမ္းရိုးတန္းေဒသသံုး ပါလဝ အကၡရာမ်ိုးနွင့္ ဆင္တူေလသည္။
က်မ္းကိုး
ရာဇဓိရာဇ္ အေရးေတာ္ပံု ။ ဗညားဒလ
အေရွ့ေတာင္အာရွ ရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ျမန္မာ ရာဇဝင္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)
မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦး ဖုနန္-ဖန္-ပ်ူ နွင့္ ရခိုင္ ယိုးဒယားသင္းဂ်ာနယ္။
ေရွးေဟာင္းပ်ူလူမ်ိုးမ်ား
သဘာဝ အရိုင္းသက္သက္ မွ်သာ ရွိေသး သည့္ျမန္မာနိုင္ငံတြင္း သို ့ ပထမဦးဆံုး တိုးေဝွ ့ဝင္ေရာက္ လာ သည္ မွာ အေနာက္တိဗက္အ နြယ္ဝင္ပ်ူ လူမ်ိူးမ်ားျဖစ္သည္။ ပ်ူ နွင့္ အနြယ္တူ ေရွးေဟာင္းလူမ်ိုး မ်ား သည္ အိနၵိယ ျပည္ အေရွ ့ဘက္ ေဒသ မ်ား မွ အစုစု ကြဲကာ ဧရာ တီျမစ္ဝွမ္း ေဒသတဝိုက္ သို ့ျပန္ ့နွံ့သြား ျကဟန္ရွိသည္။ ရ ခိုင္ကမ္း ရိုးတန္းေဒသသို ့လည္း ဝင္ေရာက္သြားျက သည္ ဟု ယူဆ ရသည္။ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္း ေဒသ တဝိုက္ တြင္ ပ်ူ လူမ်ိုး မ်ား နွင့္ သက္ဆိုင္ သည့္ ေရွးေဟာင္းျမို ့ပ်က္ မ်ား ၊ အသံုးအေဆာင္ မ်ား အားရွာ ေဖြတူးေဖၚ ေတြ ့ရွိ ခ်က္ အရ ေရွးေဟာင္း ပ်ူ လူမ်ိုးမ်ား သည္ ျမန္မာ နိုင္ငံ အထက္ပိုင္း ေရွြဘို ။ မံုရြာ အေလာင္း ေတာ္ ကႆဖ ဖိုးဝင္း ေတာင္ ၊ ဟန္လင္းျကီး ၊ တေကာင္း ၊ ျမင္းျခံ ၊ ပုဂံ ၊ ပုပၸား ၊ မေကြး ၊ မင္းဘူး ၊ သရက္ ၊ေတာင္ တြင္းျကီး ရမည္းသင္း ၊ ေညာင္လြန္ ၊ ျပည္ ၊ ေမွာ္ဇာနယ္မ်ား တြင္ ျမို ့ျပျပည္ရြာ မ်ား ထူေထာင္ ခဲ့ျက သည္ ဟု အေထာက္ အထား အခိုင္အမာ ေတြ ့ရွိရသည္။ သေရေခတၱရာျမို ့ေဟာင္း အား တူးေဖၚသည့္ အခါ ဝိကရာမ နွင့္ဝါရမမင္းဆက္ မ်ား ၏ အရိုးအိုးမ်ား ကို ရွာ ေဖြ ေတြ ့ရွိရသည္။ ဝိကရာမ နွင့္ ဝါရမမင္းဆက္ မ်ား သည္ ၊ ၇ ရာစုခန္ ့ေလာက္က သေရေခတၱရာ တြင္ စိုးစံ ခဲ့ ေျကာင္း အရိုးအိုးမ်ားေပၚ တြင္ ကမၺည္း ထိုးထား သည့္ စာတမ္းမ်ား က အ ခိုင္အမာသက္ေသခံ လ်က္ရွိသည္။ ယင္း အေနာက္ တိဗက္အနြယ္ဝင္ ပ်ူ လူမ်ိုးမ်ား နွင့္ အနြယ္တူလူမ်ိုး မ်ားသည္ ။ အိနၵိယအေရွ့ပိုင္းေဒသ သို့ ေရာက္ နွင့္ ေနျက ေသာ အင္ဒိုအာရိယန္ မ်ား နွင့္ နွစ္ကာလ အတန္ျကာ ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ ေျကာင့္ အင္ ဒို အာရိယန္မ်ား ထံ မွ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ အေတြ ့အျကံု နွင့္ ယဉ္ေက်းမႈ မ်ား ကို ဆက္ခံ ရရွိလာဖြယ္ရွိသည္။ တူးေဖၚေတြ့ ့ရွိရ သည့္ ကိုးကြယ္မႈဆိုင္ ရာ ဘုရားပုထိုး မ်ား ၊ ရုပ္ထုဆင္းထု မ်ား ကိုျကည့္ ၍ ၊ ျဗဟၼဏ ၊ မ ဟာ ယန ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာ စသည္ျဖင့္ ေရာေထြးေနေျကာင္း ထင္ရွားစြာ ေတြ့ ရသည္။ ပ်ူ တို ့၏ ဗိသုကာနည္းမွာ ၊ အိနၵိယျပည္ ဂုတၱေခတ္ သို့ နြယ္ ေနျပီး သကၠတ နွင့္ ပါ႒ဌိစာေပမ်ားကိုသံုးစြဲ ေျကာင္းသိရသည္။ အကၡရာ အေရး အသား မွာ အိနၵိယနိုင္ငံ သံုးျဗဟၶီသို ့နြယ္သည့္ကဒမၻ အကၡရာမ်ိုးနွင့္ဆင္တူေလသည္။ သမိုင္း ဝင္တရုတ္နန္းတြင္း မွတ္တမ္းမ်ား နွင့္ တ ရုတ္ စာ ေပ မ်ား ၌ ျမန္မာနိုင္ငံ ပ်ူလူမ်ိုး မ်ား သည္ ၄ ရာစုေလာက္ က တည္းက တိုး တက္ ယဉ္ေက်းလ်က္ ရွိသည့္ လူ မ်ိုးအျဖစ္ေဖၚျပထားသည္။ ၈ ရာစုေလာက္တြင္ ပ်ူလူမ်ိုးမ်ားတြင္ ျကီးက်ယ္ခန္းနားျပီးအံ့ဩ ေလာက္ ဖြယ္ရာ ျမို ့ျကီး ၅ ျမို ့နွင့္ ျပည္နယ္ ကေလး မ်ား ၁၈ နယ္ မွ်ရွေျကာင္းပ်ူမင္းသားအရွင္သခင္မ်ားတြင္အေခြ်အရံမ်ား ေက်းကြ်န္သင္းပင္း မ်ား ရွိ ေျကာင္းယူနန္နယ္ နန္ခ်ိုဘုရင္ သည္ ပီကင္းတရုတ္ဧကရာဇ္ဘုရင္ထံ အဖူးအေမွ်ာ္ လာေရာက္သည့္ အခါ သံအဖြဲ ့နွင့္အတူ ပ်ူ မင္းသားအျကီးအကဲ နွင့္ ကေခ်သည္ အဖြဲ ့တဖြဲ ့လည္းပါလာေျကာင္း ေဖၚျပမွတ္တမ္းတင္ထားသည္။
က်မ္းကိုး
မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦးဖုနန္-ဖန္-ပ်ူ နွင့္ရခိုင္ယိုးဒယားသင္းဂ်ာနယ္။
ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၏ ပ်ူေတြဘယ္ေပ်ာက္သြားသလဲ
အေရွ့ေတာင္အာရွရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ဖန္ခ်ံု ( တရုတ္ရာဇဝင္ဆရာျကီး )
ထန္တရုတ္မွတ္တမ္းေဟာင္းမ်ား
ေရွးေဟာင္းျမန္မာေခတ္ဦး ပုဂံ နယူးေယာက္။ ေဂ်ေဂ်ေအာ္စတင္။ -၁၉၆၉ လုစ္
အေရွ့ေတာင္အာရွရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ျမန္မာရာဇဝင္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)
ပုဂံျပည္မတိုင္ခင္က ျမန္မာနိုင္ငံနွင့္ ေထရဝါဒသာသနာ
ေရွး နွစ္ ေပါင္း ငါးေထာင္ ေလာက္ က အင္ဒို အာရိယန္လူမ်ိုး မ်ား ဂဂၤါ ၊ အိနၵိယနိုင္ငံ အိနၵူ ျမစ္ဝွမ္း မ်ား သို ့မ ဝင္ေရာက္မျပန္ ့နွံ့ မီနွင့္ ေမာင္းဂြတ္ အနြယ္ဝင္ မ်ား အာရွ တိုက္ အေရွ ့ပိုင္း အေရွ ့ေတာင္ပိုင္း မ်ား သို ့မဝင္ ေရာက္ မျပန္ ့နွံ့ေသး မီ က ပင္ ျမန္မာနိုင္ငံ တြင္ ေက်ာက္ လက္နက္ မ်ား အသံုး ျပု ခဲ့ သည့္ ေရွး ေဟာင္း လူမ်ိုးမ်ား ေနထိုင္ခဲ့ျကသည့္ ့အ ေထာက္အထား မ်ား ေတြ ့ရွိခဲ့ရသည္။ အထက္ ျမန္မာနိုင္ငံ ေဒသမ်ားနွင့္ ပဲခူးခရိုင္ ၊ ျမင္းျခံ ၊ ပခုတၠူ ၊ သရက္ ၊ မေကြးခရိုင္ နွင့္ ရခိုင္ တနသၤါရီ ကမ္း ရိုးေဒသမ်ား တြင္အနွံ့အျပားရွာေဖြတူးေဖၚရရွိခဲ့သည္၊ ေက်ာက္ ေခတ္ လူမ်ိုး မ်ား ေနာက္ပိုင္း ၊ အာရွတိုက္ အ ေရွ ့ေတာင္ပိုင္း သို ့ဝင္ေရာက္လာျကသည့္ အင္ဒိုနီး ရွင္း မ်ားသည္ျမန္မာနိုင္င ံေတာင္ဘက္ ကမ္းရိုးတန္း တြင္ နွစ္အတန္ျကာေနထိုင္ သြားျက သည္ ဟု ယူဆရသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ ပင္လယ္ကမ္းရိုးတန္းတဝိုက္တြင္ နွစ္ေပါင္း နွစ္ေထာင္ေက်ာ္ က ေနထိုင္သြားခဲ့ျကသည့္ အင္ဒို နီး ရွင္း မ်ားအား ေရွးေခတ္ ပထဝီပညာရွင္ျကီး တိုေလမီ က လူသားစား အရိုင္းအစိုင္းမ်ား ဟုေဖၚျပခဲ့သည္။ ျမိတ္ ကြ်န္းစုတဝိုက္ ရွိ ဆလံုလူမ်ိုးမ်ားသည္ အင္ဒိုနီးရွင္း အကြ်င္းအက်န္မ်ား ဟု သမိုင္းပညာရွင္ မ်ားက ယူဆ ျက သည္။ ေနာက္ပိုင္း အင္ဒိုအာရိယန္လူမ်ိုးမ်ားသည္ အိနၵိယျပည္ သို ့ငွင္း။ ေမာင္းဂြတ္အနြယ္ဝင္ မ်ား သည္ အာ ရွတိုက္ အေရွ ့ပိုင္း ၊ ေတာင္ပိုင္း မ်ား သို ့ဝင္ေရာက္လာျကသည္။ ယင္း လူမ်ိုးျကီး နွစ္မ်ိုးသည္ အာရွတိုက္ သို ့ ဝင္ေရာက္လာျကျပီုး ေတြ ့ ဆံုခဲ့ျက သည္ ကို အာရွတိုက္ဆိုင္ရာ သမိုင္းပညာရွင္မ်ား က လြန္ခဲ့သည့္ နွစ္ေပါင္း နွစ္ေထာင္ငါးရာ နွင့္ သံုးေထာင္ခန္ ့အျကား ဟုခန္ ့မွန္းျကသည္။ ေမာင္းဂြတ္အနြယ္ မ်ား အား အိနၵိယ ျပည္ တြင္ အင္ဒို အာရိယန္မ်ား က ဖိသျဖင့္ အ ေရွ ့တိဗက္ နွင့္ အေနာက္တိဗက္ဟူ၍အုပ္စုနွစ္စုကြဲသြားသည္။ အေရွ့တိဗက္အုပ္ စု က တရုတ္ျပည္ ယူနန္ နယ္ ဘက္ သို့ဝင္ ေရာက္ သြားျပီး အေနာက္ တိဗက္အုပ္စု က အိနၵိယျပည္ တြင္း သို ့ဝင္ေရာက္သြားသည္။ အေနာက္ တိဗက္အုပ္စု ကို အင္ဒိုအာရိယန္မ်ား က ဖိသျဖင့္ မဏိပူရ ၊ အာသံနယ္မ်ား မွ တဆင့္ျမန္မာနိုင္ငံတြင္း သို ့ဝင္ေရာက္ လာ ျက သည္။ တရုတ္ျပည္ ယူနန္နယ္ဘက္ သို ့ဝင္ေရာက္သြားျကသည့္ အေရွ ့တိဗက္အုပ္စု သည္ တရုတ္ကဖိ သျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းသို ့အစုစု ကြဲျပီးဝင္ေရာက္လာျကျပန္သည္။ သို ့ရာတြင္ ေမာင္းဂြတ္အနြယ္ဝင္ မြန္ခမာ လူ မ်ိုး စုမ်ား သည္ အင္ဒို ခ်ိုင္း နား ကြ်န္းဆြယ္ေဒသ မ်ား သို ့သမိုင္း ၏ ခပ္ေစာေစာ အခ်ိန္ ပိုင္း ေလာက္ က ပင္ ဝင္ေရာက္ ေန ျကျပီျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ သည့္ နွစ္ေပါင္း၂၀ဝ၀ နွင့္ ၂၅၀ဝ ျကား တြင္ တရုတ္ျပည္ ခ်င္မင္း ဆက္ ဘုရင္မ်ား သည္ ယခင္က လူမ်ိုးစုအလိုက္ အကြဲကြဲ အျပားျပား ေပၚေပါက္လ်က္ရွိသည့္ျပည္နယ္ မ်ား အား တ ရုတ္ျပည္ျကီး တျပည္ ျဖစ္လာရန္စည္းလံုးနိုင္ခဲ့ျကသည္။
ထို ့အတူ အိနၵိယျပည္ ( ေတာင္ပိုင္း မွလြဲ၍ ) စနၵဂုတ္မင္း ဆက္ဘုရင္ မ်ား သည္ လူမ်ိုး စု အလိုက္ အကြဲကြဲအ ျပား ျပား ျဖစ္ေနေပၚေနျကသည့္ ၊ မာဂဓ ၊ ဝိေဒဟ ၊ ေကာသလ ၊ ပဥၥလာစသည့္ ျပည္နယ္မ်ားကို သိမ္း သြင္းျပီး အိနၵိယျပည္ျကီးကို စည္းလံုးနိုင္ခဲ့သည္၊ ထိုသမိုင္းမ်ားသည္ အေထာက္အထား ခိုင္လံုသည့္ အိနၵိယ နွင့္ တ ရုတ္ ျပည္ တို ့၏သမိုင္းဝင္အျဖစ္ အပ်က္မ်ားျဖစ္သည္၊
က်မ္းကိုး
မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦးဖုနန္-ဖန္-ပ်ူ နွင့္ရခိုင္ယိုးဒယားသင္းဂ်ာနယ္။
ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၏ ပ်ူေတြဘယ္ေပ်ာက္သြားသလဲ
အေရွ့ေတာင္အာရွရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ဖန္ခ်ံု ( တရုတ္ရာဇဝင္ဆရာျကီး )
ထန္တရုတ္မွတ္တမ္းေဟာင္းမ်ား
ေရွးေဟာင္းျမန္မာေခတ္ဦး ပုဂံ နယူးေယာက္။ ေဂ်ေဂ်ေအာ္စတင္။ -၁၉၆၉ လုစ္
အေရွ့ေတာင္အာရွရာဇဝင္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
ျမန္မာရာဇဝင္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)
ရွမ္းလူမ်ိုးမ်ားအေျကာင္း။ ေဒါ့ဗ္
မူရင္း ရင္းျမစ္
ကုသိုလ္ေတာ္
အၾကမ္းဖက္မႈကို ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း အသက္ေပး သက္ေသျပခဲ့တဲ့ ေဘရြတ္က မြတ္စလင္သားအဖ/ ႏိုင္ငံတကာသတင္း —November 16, 2015
ႏုိ၀င္ဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၅
M-Media
– ႏို၀င္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က လက္ဘႏြန္ႏုိင္ငံ ေဘရြတ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ေတာင္ဘက္က ရွီအာအမ်ားစု ေနထုိင္ရာ ေဒသတစ္ခုမွာ IS အဖြဲ႕ရဲ႕ အေသခံဗံုးေဖာက္ခြဲမႈေၾကာင့္ လူ ၄၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး ၂၀၀ ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။
အေသခံဗံုးခြဲမႈႏွစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္မွာ ပထမတစ္ခုဟာ ဘာ့ဂ်္ အလ္-ဘာရက္ဂ်္နာေဒသက ရွီယာဗလီတစ္ခုရဲ႕ အျပင္ဘက္ လူစည္ကားရာေနရာမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တာပါ။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ သမီးျဖစ္သူကုိ လက္ဆြဲၿပီးလမ္းေလွ်ာက္လာတဲ့ တာမုိ႔စ္ဟာ ဗလီအျပင္ဘက္မွာ စု႐ံုးစု႐ံုးလုပ္ေနၾကတဲ့ လူအုပ္ႀကီးဆီကုိ ဒုတိယ အေသခံဗံုးခြဲသမားတစ္ဦးက ဗံုးခြဲဖုိ႔ ၀င္ေရာက္လာတာကုိ ေတြ႕လုိက္ရပါတယ္။
ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိပဲ တာမုိ႔စ္ဟာ အဲဒီအေသခံဗံုးသမားထံကုိ ေျပး၀င္ ခုန္အုပ္ခဲ့ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ဗံုးေပါက္ကြဲတာေၾကာင့္ သမီးျဖစ္သူေရာ၊ တာမုိ႔စ္ ႏွစ္ဦးစလံုး အသက္ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႕ရဲ႕ အဲဒီလုိ စြန္႔လႊတ္စေတးမႈဟာ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ လူ႕အသက္ေတြကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
“အေသခံဗံုးခြဲသမားကုိ သူက လွဲခ်ခဲ့တယ္။ အဲဒီနားမွာ မိသားစုေတြအမ်ားႀကီးရွိေနတာပါ။ ရာနဲ႔ခ်ီပါတယ္။ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ သူ႕အေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အေႂကြးတင္ခဲ့တာေပါ့ေလ” လုိ႔ ဆရာ၀န္တစ္ဦးျဖစ္သူ အီလီ ဖာရက္စ္က သူ႕ရဲ႕ ဘေလာ့စာမ်က္ႏွာမွာ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
လက္ဘႏြန္ျပည္သူေတြနဲ႔ ျပည္တြင္းမီဒီယာေတြကလည္း တာမုိ႔စ္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ကုိ ခ်ီးက်ဴးခဲ့ၿပီး၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ သူ႕အတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ အေသခံဗံုးခြဲတုိက္ခုိက္မႈဟာ လက္ဘႏြန္ႏုိင္ငံမွာ အဆုိး၀ါးဆံုး အျဖစ္အပ်က္ေတြထဲက တစ္ခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
Ref : IBtimes
By ဒီဗီြဘီ 17 November 2015
အစၥလာမၼစ္ ႏုိင္ငံေတာ္ အမည္ခံ အိုင္အက္စ္ စစ္ေသြးႂကြေတြက ဆီးရီးယားႏိုင္ငံထဲက ေလေၾကာင္း တိုက္ခိုက္မႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဟာ ျပင္သစ္လို အလားတူ ကံၾကမၼာကို ခံစားရလိမ့္မယ္လို႔ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၆ ရက္ေန႔က ျဖန္႔ခ်ိတဲ့ ႐ုပ္သံထဲမွာ သတိေပး ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕မွာလည္း တိုက္ခိုက္မယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။
အိုင္အက္စ္ စစ္ေသြးႂကြေတြ သတင္းစကား ပံုမွန္တင္ ေနက် ျဖစ္ပံုရတဲ့ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ ပါရီပစ္ခတ္မႈအၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ သတင္း႐ုပ္သံ ေတြကိုလည္း တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
႐ုပ္သံထဲမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အမ်ိဳးသားတဦးကေတာ့ အီရတ္ႏိုင္ငံသား အယ္လ္ ခါရာလို႔ စာတမ္းေရးထိုး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အယ္လ္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံသား အယ္လ္ ဂါရိဘ္ ဆိုသူ ကေတာ့ ပိုမ်ားတဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြ၊ ေထာင္ ေခ်ာက္ေတြ၊ ေဖာက္ခြဲေရးပစၥည္းေတြ၊ အသံတိတ္ေသနတ္ေတြ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြဆီကို လာမယ္လို႔ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒီ႐ုပ္သံရဲ႕ စစ္မွန္မႈကို ခ်က္ခ်င္း အတည္ျပဳ စစ္ေဆးႏိုင္ မႈေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ႐ုပ္သံကို ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕ေျမာက္ပိုင္း အီရတ္ခ႐ုိင္ ဆာလာဟူဒင္မွာေနတဲ့ အိုင္အက္စ္ တိုက္ခိုက္ေရးသမား ေတြက လုပ္ထားတာ ျဖစ္ပံုရတယ္လို႔ မီဒီယာေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။
ျပင္သစ္အစိုးရကေတာ့ ပါရီတိုက္ခိုက္မႈကို ျပင္သစ္ကို စစ္ျဖစ္ဆဲကာလအျဖစ္ ေခၚဆိုလိုက္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အီရတ္နဲ႔ ဆီးရီးယားက အိုင္အက္စ္ စစ္ေသြးႂကြ ေတြကို ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈ အဆံုးသတ္မွာ မဟုတ္ ဘူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ျပင္သစ္တိုက္ေလယာဥ္ေတြဟာ ႏုိ၀င္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔က ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ ရက္ကာၿမိဳ႕က အိုင္အက္စ္ေတြကို ပစ္ မွတ္ ထားၿပီး ျပင္သစ္အတြက္ အႀကီးဆံုးအဆင့္ စီးနင္း တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီစစ္ဆင္ေရးကို အေမရိကန္နဲ႔ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိ၀င္ဘာ ၁၇၊ ၂၀၁၅
M-Media
– ပါလက္စတိုင္းပုိင္ အေနာက္ဘက္ကမ္းရွိ ကြာလန္ ဒီယာ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ယမန္ေန႔မနက္ အာ႐ုဏ္တက္ အခ်ိန္က ပါလက္စတုိင္းႏွစ္ဦးကို အစၥေရး လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ မ်ားက ပစ္သတ္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
ေသဆံုးသြားသူမ်ားမွာ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ အဟ္မဒ္ အဘူ အလ္-အီရွ္ႏွင့္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္ လာအစ္ မာနာဆရာ တုိ႔ ျဖစ္ၾကၿပီး ထုိပစ္ခတ္မႈအတြက္ အျခားတစ္ဦးလည္း ဒဏ္ရာရရွိကာ စုိးရိမ္ရသည့္ အေျခအေနတြင္ ရွိေန သည္ဟု ဆုိသည္။
ေဂ်႐ုစလင္ေျမာက္ပုိင္းရွိ အဆုိပါဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ အစၥေရးစစ္သားမ်ားႏွင့္ အထူးတပ္ ဖြဲ႕ ၀င္မ်ားမွာ ၀င္ေရာက္စီးနင္းခဲ့ၿပီး အျပန္အလွန္ ပစ္ခတ္မႈ မ်ားလည္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ အစၥေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားမွာ ဇူလုိင္ လ က ပါလက္စတုိင္းပုိင္နက္အတြင္းရွိ တရားမ၀င္ ေျခခ်အိမ္ယာတြင္ ေနထုိင္သည့္ ဂ်ဴးတစ္ဦးကုိ ပစ္ခတ္ မႈေၾကာင့္ လက္ရွိအတြင္ ဖမ္ဆီးခံထားရသည့္ မုိဟာမက္ အဘူ ရွာဟင္၏ ေနအိမ္ကုိလည္း ၿဖိဳခ်ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။
ဖာတာအဖြဲ႕ကုိ သစၥာခံေသာ အလ္-အက္ဆြာ အာဇာနည္ တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ ဒုကၡည္စခန္းကို ၀င္ေရာက္စီး နင္းသည့္ အစၥေရး တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအၾကား ပစ္ခတ္မႈမ်ားမွာ ၁ နာရီခန္႔ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။ အစၥေရး သတင္းရင္းျမစ္မ်ား ကမူ ၎တုိ႔၏ စစ္သားတစ္ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
အဘူရွာဟင္၏ ေနအိမ္အား ၿဖိဳခ်ရန္ အစၥေရးစစ္တပ္က ၿပီးခဲ့သည့္သီတင္းပတ္မ်ားအတြင္း ႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း ကြာလန္ဒီယာ ဒုကၡသည္စခန္းမွ ေဒသခံမ်ားက ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပမႈခဲ့ေၾကာင့္ မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့ေပ။
ယခုအခ်ိန္တြင္ ဆာဟင္၏ မိသားစုမ်ားကုိ ေနအိမ္မွာ အတင္းေမာင္းထုတ္ကာ ေနအိမ္အား ေဖာက္ခြဲ ဖ်က္ဆီး ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိေဖာက္ခြဲမႈေၾကာင့္ အနီးရွိ ေနအိမ္မ်ားတြင္လည္း ဆုိးဆုိးရြားရြား ပ်က္ဆီးမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။
အစၥေရး၏ ထုိကဲ့သုိ႔ စီးနင္း၀င္ေရာက္မႈအတြင္း ပါလက္ စတုိင္းလူငယ္မ်ာမွာ ဒုကၡသည္စခန္းမွထြက္ကာ ဆႏၵျပ၍ ေက်ာက္ခဲျဖင့္ ပစ္ေပါက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး အစၥေရး တပ္ဖြဲ႕ မ်ားက ျပန္လည္ ပစ္ခတ္ခဲ့သည္။
Ref: Aljazeera
“အထူးသတိျပဳခ်က္”
ခ်စ္တင္းေႏွာေနၾကစဥ္အတြင္း မိန္းမျဖစ္သူဟာ သူ႔ ေယာက်ာ္းကိုလိမ္႔ခ်မိတာေၾကာင္႔ သူ႔ေယာက်ာ္းရဲ႕ လိင္တံဟာ မေတာ္တဆ က်ိဳးသြားခဲ႔ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ဖုန္းမွာ အြန္လိုင္းေစ်းဝယ္ဖို႔ လုပ္ေနခဲ႔တာျဖစ္တယ္လို႔ သိရ ပါ တယ္။
တရုတ္ႏုိင္ငံ အေနာက္ေတာင္ပိုင္း စီခြ်မ္ျပည္နယ္မွာ ဒီမေတာ္တဆမႈ ျဖစ္ပြားခဲ႔တာျဖစ္ၿပီး မိန္းမျဖစ္သူဟာ ညသန္းေခါင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမွာ alarm ကို ရုတ္တရက္ ပိတ္ဖို႔ လုပ္ခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။
တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အႀကီးမားဆံုး အြန္လိုင္းေစ်းဝယ္ေန႔ျဖစ္တဲ႔ တစ္ကိုယ္ရည္သမားမ်ားေန႔ သို႔အကူး ညသန္းေခါင္မွာ ေစ်းဝယ္ဖို႔အေလာႀကီးသြားၿပီး ရုတ္တရက္ရုန္းထ လိုက္ ရာက ေယာက်ာ္းျဖစ္သူရဲ႕ လိင္တံဟာ နာၾကင္သြားေစ တာပါ။
ေနာက္တစ္ေန႔မနက္ အိပ္ရာထတဲ႔အခ်ိန္မွာေတာ႔ ေယာက်ာ္းျဖစ္သူရဲ႕ လိင္တံဟာ ခရမ္းေရာင္သန္းၿပီး ေရာင္ကိုင္းလာပါတယ္။ ေဆးရံုကို ကမန္းကတန္း သြားျပၾကတဲ႔ အခါမွာေတာ႔ လိင္တံက က်ိဳးသြားတာျဖစ္ ေၾကာင္း ဆရာဝန္ေတြက သိရွိခဲ႔ပါတယ္။
အဲ႔ဒီ႔ေနာက္ပိုင္း ေယာက်ာ္းျဖစ္သူဟာ ခြဲစိတ္မႈခံယူခဲ႔ရၿပီး အေကာင္းပကတိ ျပန္ျဖစ္ခဲ႔တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
( Skyler )
#သစ္ထူးလြင္(ဗဟုသုတႏွင့္ထူးဆန္းေထြလာ)
#knowledge.thithtoolwin.com
Ref:Daily Mail
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသတင္းမ်ားအရ ႏို၀င္ဘာလ ၁၆ရက္ သတင္းမ်ားအရ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ရွိ Stade de France အားကစားရုံေရွ႕တြင္ အေသခံဗံုးခြဲသူ Bilal Hadfi ၏ Facebook ရွိအခ်က္အလက္မ်ား စတင္ ထြက္ေပၚလာသည္။ ထိုသူ၏ profileစာမ်က္ႏွာ တြင္ ဓာတ္ပံုမ်ားအေျမာက္အမ်ား တင္ထားတာကို ေတြ႔ရွိရ သည္။
ယခင္တစ္ပတ္က Hadfi ပါ၀င္ေသာ ၃ဦးအဖြဲ႕သည္ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ Stade de Franceတြင္ က်င္းပျပဳ လုပ္မည့္ Germany League ၿပိဳင္ပြဲတြင္တိုက္ခိုက္ ရန္ ႀကိဳတင္စီစဥ္ထား ခဲ့ၾကသည္။ ေထာက္လွမ္းေရး websiteတစ္ခုျဖစ္ေသာ Bellingcat က အသက္၂၀ အရြယ္ ရွိေသာ Bilal Hadfi၏ ယခင္အမည္မွာ Billy du Hoodျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၄ခုႏွစ္ ေႏြဦးရာသီမတိုင္မွီ ကတည္းကပင္ အစၥလာမ္စစ္ေသြးၾကြအဖြဲ႕ IS ၏ တိုက္ခို္က္ေရး အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႔၀င္လည္းျဖစ္သည္။ တစ္ႏွစ္ေနာက္ပို္င္းတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းႏွင့္ရုိက္ကူးထား သည္ဟုယူဆရေသာ submachine gun ပံုကို တင္ထားခဲ့သည္။
Hadfi၏ Facebookအခ်က္လက္မ်ားကို အမွဳတြဲ ထဲတြင္ ထည့္သြင္းလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။ ၂၀၁၃ခုႏွစ္တြင္ ရုိက္ကူးထားေသာ ဓာတ္ပံုမ်ားအရ သူသည္ မ်က္ႏွာ အုပ္ထားေသာ အျခားေသာ အမ်ိဳးသားတို႔ႏွင့္အတူ ရဲကားေပၚတြင္ရပ္၍ရုိက္ကူး ထားေသာပံုေပၚတြင္ ရဲအဖြဲ႔ကိုရင့္သီးစြာေရးသား ထားေသာစာမ်ားကို လည္းေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။ Bellingcat က သူ၏ Facebook စာမ်က္ႏွာေပၚရွိပံုမ်ား ႏွင့္ ပံုတူ ပန္းခ်ီမ်ား ကို သတိထားခဲ့မိၾကၿပီး သူသည္ Facebook အေကာင့္ကို အသံုးျပဳကာအျခားေသာ တိုက္ခိုက္ သူမ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္ မ်ားရွိ ႏိုင္ေၾကာင္းကို လည္းေတြ႔ရွိထားသည္။
china.com Myanmar
https://www.facebook.com/china.com.mm/
ႏုိ၀င္ဘာ ၁၆။
ကမၻာ့ေက်ာ္အၾကမ္းဖက္အုပ္စုျဖစ္တဲ့ ISIS ေတြနဲ႔ အစၥလာမ္ ဘာသာ မပတ္သက္ေၾကာင္း အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရတ္အုိဘားမားက G20 အစည္းအေ၀းပြဲမွာ ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔က ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာျဖစ္ ပြားခဲ့တဲ့ IS တို႔ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခို္က္မႈအၿပီး အစၥလာမ္ နဲ႔ IS ကုိ ခ်ိတ္ဆက္ေ၀ဖန္ေျပာဆုိလာၾကတဲ့ အတြက္ အုိဘားမားက အခုလို ေျပာဆိုလိုက္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
“IS ေတြဟာ အစၥလာမ္ကို ကိုယ္စားမျပဳပါဘူး၊ သူတို႔ လုပ္ရပ္ေတြဟာ အမ်ားစုမြတ္စလင္ေတြရဲ႕ သေဘာထား ကိုလည္း လႊမ္းၿခံဳကုိယ္စားတာ မဟုတ္ဘူး။” လုိ႔ အုိဘားမား က ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ IS ျပႆနာဟာ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ျပႆနာ မဟုတ္ပဲ၊ အၾကမ္းဖက္ ျပႆနာသာျဖစ္ေၾကာင္း အုိဘားမား က ဆိုပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမားက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တုုန္းကလည္း IS ေတြရဲ႕ အေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ဖူး ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အုိဘားမားက “IS ေတြဟာ အစၥလာမ္ မဟုတ္ပါဘူး။ အျပစ္မဲ့ျပည္သူေတြကို သတ္ျဖတ္တဲ့ ဘယ္လိုကိစၥရပ္မဆို ဘာသာတရားေတြကို အျပစ္မတင္ ထုိက္ပါဘူး၊ IS ေတြရဲ႕ သားေကာင္အမ်ားစုက မြတ္စလင္ ေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္၊ ရွင္းရွင္းေလးပါ သူတို႔ဟာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းသာျဖစ္တယ္” လုိ႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အလားတူ NATO တပ္ဖြဲ႕ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ Jens Stoltenberg ကလည္း ပဲရစ္တုိက္ခိုက္မႈဟာ အစၥလာမ္ ကမၻာနဲ႔ အေနာက္ကမၻာအၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ ေနတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ အၾကမ္းဖက္သမား ေတြနဲ႔ ဒီမုိကရက္တစ္တန္ဖိုးေတြကို ေထာက္ခံသူေတြ အၾကားျဖစ္ပြားေနတာပါလုိ႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
ႏုိ၀င္ဘာ ၁၃ (ေသာၾကာေန႔)က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဲရစ္တုိက္ ခိုက္ မႈမွာ လူေပါင္း ၁၂၉ ဦးေသဆုံးခဲ့တယ္လုိ႔ သတင္း ေတြက ေဖာ္ျပပါတယ္။
Source : Tribune
ဘာသာျပန္ – စိုင္ဖုလႅာဟ္(Myanmar Muslim Media)
ေသာၾကာေန႔ည ပဲရစ္ တိုက္ခိုက္မႈကို ႀကဳံေတြ႕ ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ျပင္သစ္ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ IS အဖြဲ႕ကို ေခ်မႈန္းသြားမယ္လို႔ သမၼတ ဖရန္ဆြာ ေဟာ္လန္းဒ္က ပါလီမန္ ၂ ရပ္ေပါင္း ပူးတြဲ ညီလာခံမွာ ေျပာဆို ကတိျပဳလိုက္ပါတယ္။
ျပင္သစ္မွာ အေရးေပၚ အေျခအေန ေၾကညာထားမႈကို သုံးလ အထိ ဆက္ထားႏိုင္ဖို႔ ဥပေဒ တစ္ရပ္ တင္သြင္းမယ္လို႔လည္း မစၥတာ ေဟာ္လန္းဒ္က ေျပာပါတယ္။
ျပင္သစ္ အေနနဲ႔ IS အဖြဲ႕ကို ဟန္႔တားႏိုင္႐ုံ မဟုတ္ဘဲ အျမစ္ျပတ္တဲ့ အထိ ေခ်မႈန္းသြားဖို႔ ပိုင္းျဖတ္ၿပီး ျဖစ္တယ္ လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။
ေသာၾကာေန႔ ညက ပဲရစ္ၿမိဳ႕မွာ ဘားဆိုင္ေတြ၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြနဲ႔ ဂီတေဖ်ာ္ေျဖပြဲ ခန္းမ တို႔မွာ တိုက္ခိုက္ခံရမႈေၾကာင့္ လူ ၁၂၉ ေယာက္ ေသဆုံး ခဲ့ရၿပီး၊ အဲဒီ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို IS စစ္ေသြးႂကြေတြက သူတို႔ လုပ္ခဲ့တာလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ သမၼတ၊ ႐ုရွား သမၼတ ေတြနဲ႔လည္း လာမယ့္ ရက္ပိုင္း အတြင္း ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးသြားမယ္လို႔ မစၥတာ ေဟာ္လန္းဒ္က ေျပာပါတယ္။
လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြ အတြက္ ေထာက္ပံ့မႈေတြ ပိုမို ပံ့ပိုးေပးသြားမယ္လို႔ ကတိျပဳခဲ့သလို၊ IS အဖြဲ႕ အေပၚ တိုက္ခိုက္မႈတြကို ပိုမို တိုးျမႇင့္ႏိုင္ဖို႔ ခ်ားလ္စ္ဒီေဂါလ္ ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာကိုလည္း ၾကာသပေတးေန႔မွာ ပို႔လႊတ္သြားမယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
http://www.bbc.com/burmese/world/2015/11/151116_paris_attack_france_at_war
